سؤال : آيا حضرت سيّدالشهداء(ع) در مسافرتی که از مکّه به سوی کوفه می‌کرد، می‌دانست که شهيد خواهد شد يا نه؟
و به عبارت ديگر : آيا آن حضرت به قصد شهادت رهسپار عراق شد يا به قصد تشکيل يک حکومت عادلانة صد در صد اسلامی؟
جواب : سيّدالشهداء(ع) ـ به عقيدة شيعة اماميّه ـ امام مفترَض الطّاعه، و سوّمين جانشين از جانشينان پيغمبر اکرم(ص)، و صاحب ولايت کلّيّه می‌باشد.

و علم امام(ع) به اعيان خارجيّه و حوادث و وقايع ـ طبق آنچه از ادلّة نقليّه و براهين عقليّه در می‌آيد ـ دو قسم و از دو راه است :
قسم اوّل از علم امام
امام(ع) به حقائق جهان هستی ـ در هر گونه شرائطی وجود داشته باشند ـ به اذن خدا، واقف است؛ اعم از آنها که تحت حسّ قرار دارند، و آنها که بيرون از دائرة حسّ می‌باشند مانند موجودات آسمانی و حوادث گذشته و وقايع آينده.
دليل اين مطلب
از راه نقل : روايات متواتره‌ای است که در جوامع حديث شيعه ـ مانند کتاب «کافی» و «بصائر» و کتب صدوق و کتاب «بحار» و غير آنها ـ ضبط شده.
به موجب اين روايات ـ که به حدّ و حصر نمی‌آيد ـ امام(ع) از راه موهبت الهی (نه از راه اکتساب) به همه چيز واقف و از همه چيز آگاه است، و هرچه را بخواهد، به اذن خدا، به ادنی توجّهی می‌داند.
البتّه در قرآن کريم، آياتی داريم که علم غيب را مخصوص ذات خدای متعال و منحصر در ساحت مقدّس او قرار می‌دهد؛ ولی استثنائی که در آية کريمة ﴿عالم الغيب فلايُظهِر علی غيبه أحداً إلاّ مَن ارتضی مِن رسول﴾ (سورة جنّ ، آية 26) وجود دارد، نشان می‌دهد که اختصاص علم غيب به خدای متعال به اين معنی است که: غيب را مستقلاً و از پيش خود (بالذّات) کسی جز خدای نداند، ولی ممکن است پيغمبران پسنديده، به تعليم خدائیّ بدانند. و ممکن است پسنديدگانِ ديگر نيز به تعليمِ پيغمبر، آن را بدانند؛ چنانکه در بسياری از اين روايات، وارد است که پيغمبر و نيز هر امامی، در آخرين لحظاتِ زندگیِ خود، علم امامت را به امامِ پس از خود می‌سپارد.