/ 2 - آگاهىهاى سياسى
2 / 2 - 1 - ايمان و زيركى
30. پيامبر خداصلى الله عليه وآله: مؤمن، زيرك و هوشيار و بيدار است.
31. امام علىعليه السلام: والاترينِ مؤمنان، زيركترينِ آنهاست.
32. امام علىعليه السلام: مؤمن، زيرك و هوشيار است. شادمانى او در چهرهاش و غمش در دل اوست.
33. امام صادقعليه السلام: مؤمن در ديندارى، قوى است... و دانشِ همراه با بردبارى و زيركىِ همراه با مدارا دارد.
2 / 2 - 2 - زمان آگاهى
34. امام علىعليه السلام: شبهات، به كسى كه زمان خود را مىشناسد، يورش نمىآورند.
35. امام علىعليه السلام: در معرفت انسان، همين بس كه... زمان خود را بشناسد.
36. امام علىعليه السلام: هركس با زمان دشمنى كند، (زمان) بر زمينش مىكوبد، و هركس تسليم آن شود، به سلامت نمىمانَد.
2 / 2 - 3 - هشيارى سياسى
37. امام علىعليه السلام: از نشانههاى (پايدارى) دولت، غفلتِ كم (و هشيارى بسيارِ دولتمردان) است.
38. امام علىعليه السلام: از نشانههاى (پايدارى) دولت، بيدارى (دولتمردان )براى مراقبت از كارهاست.
2 / 2 - 4 - اجتناب از دشمنى
39. پيامبر خدا صلى الله عليه وآله: جبرئيلعليه السلام درباره هيچ چيز به اندازه دورى كردن از دشمنى با مردم، به من سفارش نكرد.
40. پيامبر خدا صلى الله عليه وآله: هيچگاه جبرئيلعليه السلام نزد من نيامد، مگر اينكه مرا پند داد و آخرين سخنش به من اين بود: از دشمنى كردن با مردم، بپرهيز؛ زيرا اين كار، عيب نهفته را آشكار مىسازد و عزّت را از بين مىبرد.
41. پيامبر خدا صلى الله عليه وآله: چهار چيزند كه اندك آنها هم زياد است: آتش، خواب، بيمارى و دشمنى، كه اندك هريك هم زياد است.
42. امام علىعليه السلام: از كينه به دل گرفتن و تخم دشمنى در سينه كاشتن و به يكديگر پشت كردن و دست از يارى هم كشيدن بپرهيزيد، تا اختيار كار خود را داشته باشيد.
43. امام علىعليه السلام: اوج نادانى، دشمنى با مردم است.
44. امام علىعليه السلام: آنكه با مردم بستيزد، با او دشمنى شود.
45. امام علىعليه السلام: يك دشمن (هم) بسيار است.
46. امام علىعليه السلام: «فرزندانم! بپرهيزيد از دشمنى با مردمان؛ چرا كه آنان، از دو دسته خارج نيستند: خردمندى كه با شما حيله مىورزد، يا نادانى كه به سرعت با شما تلافى مىكند. سخن، نَر است و پاسخ، مادينه. هرگاه نر و ماده جمع گردند، قهراً نتيجهاى (حاصل )آيد».
سپس اين شعر را سرود:
«كسى آبرويش محفوظ مىماند كه به پاسخ (سخنش )بينديشد /
آنكه با مردمان به نرمى رفتار كند، به مقصد رسد.
آنكه حريم مردم را نگاه دارد، آنان (نيز )احترامش مىكنند /
و آنكه مردمان را تحقير كند، احترامى نخواهد داشت».
47. امام علىعليه السلام: در دوستى با دوستت، اندازه نگهدار، چه بسا كه روزى دشمنت شود؛ و در دشمنى با دشمنت، از حدّش تجاوز مكن، چه بسا كه روزى دوستت گردد.
48. امام سجادعليه السلام: هرگز با كسى دشمنى مكن، هرچند گمان برى كه به تو زيانى نمىرساند، و به دوستى با هيچ كس بىرغبتى مكن، هرچند كه تصوّر كنى كه سودى به تو نمىرساند؛ زيرا نمىدانى كه چه وقت به دوستت اميد دارى و نمىدانى كى از دشمنت ترسان مىشوى.
49. لقمان - به پسرش -: پسركم! با صد نفر دوست شو و با يك نفر هم دشمنى مكن.