توان اجرایی، پیامدهای تصمیم
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلا یَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرامَ بَعْدَ عامِهِمْ هذا وَ إِنْ خِفْتُمْ عَیْلَةً فَسَوْفَ یُغْنیكُمُ اللّهُ مِنْ فَضْلِهِ ... ( توبه، 28)
ای مؤمنان! مشركان، پلید و ناپاكند، پس بعد از این نباید به مسجد الحرام وارد شوند و به خاطر قطع رابطه داد و ستد، از فقر و تنگدستی نترسید كه خداوند از فضل خویش شما را بینیاز خواهد كرد. 92.در اعلام برنامهها، توجه به توان اجرایی و موقعیت خود ضروری است. (با آنكه مشركان همیشه پلید و ناپاك بودهاند ولی چون در سال نهم مسلمانان قدرت اجرا پیدا كردند این موضوع اعلام شد.)
93.در دستورات و آئین نامهها، به تنشها و پیامدهای آن توجه شود. (خداوند، پیامد قطع رابطه را كه كسادی بازار و فقر است، تذكر میدهد و با قاطعیت میفرماید: نگران نباشید زیرا روزی دست خداست.) حفظ شخصیت مدیران عَفَا اللّهُ عَنْكَ لِمَ أَذِنْتَ لَهُمْ حَتّى یَتَبَیَّنَ لَكَ الَّذینَ صَدَقُوا وَ تَعْلَمَ الْكاذِبینَ ( توبه،43)
ای پیامبر! خدا از تو درگذشت، چرا پیش از این كه راستگویان را از دروغگویان بازشناسی، به ایشان اجازه مرخصی از جنگ دادی؟ 94.اگر خواستید مسؤولی را توبیخ كنید مواظب شخصیت او باشید كه تخریب نشود زیرا اگر شخصیت وی تخریب شود دیگر نمیتواند مجموعة خود را اداره كند. چنانكه خداوند هنگام انتقاد، ابتدا جایگاه والای پیامبر و عفو و رحمت خودش را متذكر میشود سپس به بیان انتقاد میپردازد.
گزارشگیری لَقَدِ ابْتَغَوُا الْفِتْنَةَ مِنْ قَبْلُ وَ قَلَّبُوا لَكَ اْلامُورَ ... ( توبه، 48)
ای پیامبر! منافقان پیش از این هم دنبال فتنهگری بودند و مسایل را برای تو واژگون جلوه میدادند. 95.مدیران باید هوشیار باشند و به هر گزارشی اعتماد نكنند. باید در مناصب و مجاری كسب گزارش، افراد موثق و معتمد قرار گیرند.
صلابت وَ مِنْهُمْ مَنْ یَلْمِزُكَ فِی الصَّدَقاتِ ... ( توبه، 58)
ای پیامبر! بعضی از منافقان در تقسیم صدقات به تو عیب میگیرند. 96.مدیران نظام اسلامی نباید تحت تأثیر عیب جوییهای منافقان و معاندان قرار گیرند، بلكه اگر روش درستی در پیش گرفتهاند از هیچ چیز واهمه نداشته باشند.
تخصیص منابع وَ لَوْ أَنَّهُمْ رَضُوا ما آتاهُمُ اللّهُ وَ رَسُولُهُ ... ( توبه، 59)
در جنگ حنین، شخصی در مورد تقسیم غنایم به پیامبرصلی الله علیه و آله اعتراض كرد، آیه نازل شد: اگر مردم به آنچه خدا و پیامبرش به آنها دادهاند راضی میشدند خداوند از فضلش به آنها بیشتر عطا میفرمود. 97.سیاستگذاری و تصمیمگیری در صرف منابع مالی سازمان، از شئون مدیریت عالی سازمان است.
شنیدن سخنان دیگران
وَ مِنْهُمُ الَّذینَ یُؤْذُونَ النَّبِیَّ وَ یَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ ... ( توبه 61)
برخی از منافقان، پیامبر را آزار میدادند و میگفتند: او به حرف هركس گوش میدهد. 98.از صفات یك مدیر آگاه، سعة صدر و گوش دادن به حرف همة گروههاست. (مدیران موفق، شنوندگان خوبی هستند.)
ثبت سوءسابقه إِنَّكُمْ رَضیتُمْ بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ ... ( توبه، 83)
عدهای از منافقان نزد پیامبر آمده و گفتند: به ما اجازه جنگ با مشركان بده. خداوند از طرف پیامبر پاسخ میدهد كه: شما اهل جنگ و كارزار نیستید، بلكه فقط شعار میدهید و هرگز به جنگ نخواهید رفت، زیرا كه در جنگ گذشته (جنگ تبوك)، به كمك سپاه اسلام نیامدید و در خانههایتان ماندید. 99.سوء سابقة افراد و تخلف از فرامین و دستورات سازمانی باید ثبت شود. (البته لازم نیست به مجرد یك تخلف، تنبیه صورت گیرد، ولی ثبت و ضبط آن لازم است.)
عطوفت در روابط اقتصادی خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً ... وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَ اللّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ(توبه، 103)
ای پیامبر! از اموال مؤمنان زكات بگیر ... بر آنان درود فرست و برایشان دعا كن زیرا دعای تو مایة آرامش آنان است. 100.دریافتها و پرداختهای مالی، باید همراه محبت و عطوفت باشد.
نگرش جامع وَ ما كانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا كَافَّةً ... ( توبه، 122)
پس از نزول آیات جهاد و توبیخ کسانی كه به جنگ نرفته بودند، همه میخواستند رهسپار جبهه شوند كه خداوند متذكر شد: سزاوار نیست همه مؤمنان به جهاد روند و امور دیگر را تعطیل نمایند. 101.در برنامهریزی و مدیریت، جامعنگر باشیم تا توجه به مسألهای سبب اخلال در مسایل دیگر نشود.
فازبندی إِنَّ رَبَّكُمُ اللّهُ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ وَ اْلاَرْضَ فی سِتَّةِ أَیّامٍ ... (یونس، 3)
پروردگار شما خدایی است كه آسمانها و زمین را در شش روز آفرید. 102.اقدامات و برنامهها باید زمانبندی شده و مرحله به مرحله (تدریجی) انجام گردد، چنان كه خداوند قادر و توانا در آفرینش آسمان و زمین چنین كرد.
تفویض اختیار و نظارت ثُمَّ جَعَلْناكُمْ خَلائِفَ فِی اْلارْضِ مِنْ بَعْدِهِمْ لِنَنْظُرَ كَیْفَ تَعْمَلُونَ (یونس، 14)
سپس شما را در زمین، جانشینان ایشان قرار دادیم تا ببینیم شما چگونه عمل میكنید. 103.هر مدیری كه مسؤولیت میدهد، (جعلناكم خلائف...) باید نظارت هم بكند. (لننظر)
آمادگی برای مخالفتها فَلَمّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا إِنَّ هذا لَسِحْرٌ مُبینٌ (یونس، 76)
هنگامی كه از جانب ما حق به سراغشان آمد، گفتند: این سحر و جادو است. 104.مدیران و رهبران باید بدانند كه همواره گروهی با برنامههای آنان مخالفت میكنند.
صبر و استقامت وَ اتَّبِعْ ما یُوحى إِلَیْكَ وَ اصْبِرْ ... (یونس، 109)
ای پیامبر! از آنچه بر تو وحی میشود، پیروی كن و پایدار باش. 105.یكی از صفات مدیران و رهبران، صبر و استقامت است، زیرا كه صبر، انسان را به شهد موفقیت میرساند.
|
نظرات شما عزیزان: