كوثر آفرينش با حضور فعّال خود در خط مقدم مبارزه، خوب مي دانست كه اگر اقدامی نکند و فريادی نزند،فتنه گران، چشمان بصيرت بين مؤمنان حقيقي آن روز را نيز كور خواهد كرد. درچنين شرايطي و پس از انحراف حاكميت از مسير اصلي خود در سقيفه و انتقال حاكميت به غير معصوم، حضرت زهرا علیها السلام وارد صحنه بصيرت آفريني جامعه شد و امروز نتيجه آن انحراف، در سطح جهاني قابل مشاهده است؛ زيرا اگر يك ميليارد مسلمان يك دست و يك صدا بودند، مي توانستند تمامي معادلات جهاني را بر هم بزنند.

حضور حضرت، حجّتي بر تمامي خواص است تا بدانند، باید در مقابل انحرافات، واكنش لازم را بروز دهند و تن به سازش و تسامح ندهند. حضرت فاطمه علیها السلام با جسارت و شجاعتي مثال زدني، جرياني را كه مي رفت تا غدير را قرباني آرزوها و هوسهاي خود سازد و خود را جانشين پيامبر صلی الله علیه وآله قلمداد كند، رسوا ساخت تا براي هميشه تاريخ، دستان پشت پرده اين جريان نمایان شود.

در اين نوشتار قصد داريم تا با كلمات بصيرت آفرين حضرت علیها السلام بيش تر آشنا شويم و راههاي مقابله با فتنه گران را در آيينه سخن و سيره ايشان بنگريم؛ اما بايد دانست آتش فتنه در جامعه روشن نمي گردد؛ مگر آنكه قبلاً زمينه هاي آن فراهم شده باشد. نا آگاهي مردم، غفلت از دشمن، جاذبه هاي مادي، سطحي نگري، دور شدن از خط ولايت و... از جمله اين زمينه ها است و تمام آنها را مي شود.
در كلام اميرالمؤمنين علیه السلام خلاصه كرد كه می فرماید:
«إِنَّمَا بَدْءُ وُقُوعِ الْفِتَنِ أَهْوَاءٌ تُتَّبَعُ وَ أَحْكَامٌ تُبْتَدَعُ يُخَالَفُ فِيهَا كِتَابُ اللَّهِ وَ يَتَوَلَّى عَلَيْهَا رِجَالٌ رِجَالًا عَلَى غَيْرِ دِينِ اللَّهِ؛(2)
بدرستیکه فتنه ها از پیروی آراء شخصی و نوآوری در احکام الهی که با کتاب خدا وفق ندارد،آغاز گیرد و گروهي [با دو انحراف ياد شده] بر گروه ديگر سلطه يابند، كه بر خلاف دين خدا است.»

در كلام امام علیه السلام، سه عامل مهم به عنوان زمينه فتنه ها معرفي شده است:

1.خواهشهاي نفساني(حبّ مقام، ثروت اندوزي، قدرت طلبي)كه سونامي بزرگي است و هرآنچه را در مسيرش بيابد،در هم مي كوبد و نابود مي سازد.

2. نوآوريهاي غلط، كه مورد پذيرش قرآن نيست و اين مارهاي خوش خط و خال، جز مسموميتِ انديشه ها ثمره اي ندارند.

3. سرايت فتنه، به بدنه اجتماع، رجالي را مي طلبد كه جهت استمرار فتنه، پشتوانه فكري این حركت باشند.

با بررسي سخن و سيره بصيرت آفرين حضرت زهرا(س) در مي يابيم كه حضرت سه مرحله را جهت نابودي فتنه و رسوايي سران آن اجرا میکنند.

الف. تذكرات روشنگرانه

كم تر انساني را مي توان يافت كه در غبار فتنه، بتواند موقعيت خود را تشخيص دهد و راه خود را بيابد. تنها انسانهايي مي توانند در درون غبار فتنه راه خويش را بيابند كه از نور الهي بهره مند باشند و پيش از ورود به فتنه خود را به چراغ بصيرت الهي تجهيز كرده باشند.

حضرت زهرا علیها السلام كه پرده هاي ظواهر دنيايياز پيش چشمانش كنار رفته و به سبب كشف الغطاء، ملكوت هر چيزي را مي بيند با تذكرات روشنگرانه و بيانات بصيرت آفرين خود، عده اي را كه به خاطر تبليغات سوء دشمنان و عدم آگاهي، قدم در وادي فتنه گذاشته و از خط ولايت و امامت فاصله گرفته اند، با بيانات خود به بصيرت و آگاهي دعوت مي كند.

تذكرات روشنگرانه حضرت را در قالبهاي زير مورد اشاره قرار مي دهيم.

1.بيان فضايل اميرالمؤمنين علیه السلام

حضرت فاطمه علیها السلام در برابر يكي از افراد نادان مدينه كه خفاش صفت در برابر آفتاب وجود امام زبان به سرزنش گشوده بود فرمود:
مي داني امام كيست؟

«وَهُوَ الْاِمَامُ الرَّبَانِي وَالْهَيْكَلُ النُّورَانِي، قُطْبُ الْاَقْطَابِ وَسُلَالَةُ الْاَطْيَابِ النَّاطِقُ بِالصَّوَابِ،نُقطَةُ دَائِرَةِ الْاِمَامَةِ وَاَبُو بَنیهِ الْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ الَّذَينَ هُمَا رَيْحَانَتَي رَسُولِ اللهِ وَسَيِّدَي شَبَابِ اَهْلِ الْجَنَّةِ؛ ⁽³⁾

علي علیه السلام امامي رباني و الهي، و هيكلي نوراني و مركز توجه تمام عارفان و خداپرستان و فرزندي از خاندان پاكان،نقطۀ دایرۀ امامت و محور اصلی امامت، و پدر حسن و حسين، دو دسته گل پيامبر صلی الله علیه وآله و دو بزرگ و سرور جوانان اهل بهشت است.»

همچنين فرمود: پس از بعثت رسول خدا صلی الله علیه وآله هرگاه مشركان، آتش جنگ برافروختند، خدا خاموش كرد، يا هرگاه شاخ شيطان سر برآورد، يا اژدهايي از مشركين دهان باز كرد، رسول خدا صلی الله علیه وآله برادرش علي بن ابي طالب علیه السلام را در كام اژدها و شعله هاي فتنه ها افكند، و علي علیه السلام هم باز نمي گشت؛

مگر آنكه سركشان را پايمال شجاعت خود مي گردانيد، و آتش آنها را با آب شمشيرش خاموش مي كرد، علي علیه السلام! فرسوده از تلاش فراوان در راه خدا، كوششگر خستگي ناپذير در امر خدا، نزديك و خويشاوند رسول خدا صلی الله علیه وآله، سيد و بزرگي از اولياي خدا، همواره دامن به كمر زده، نصيحت كننده، و تلاش كننده در راه خدا است، كه در راه خدا از سرزنش كنندگان پروايي نداشت.

در آن روزهايي كه شما مردم در رفاه و آسايش بوديد. ⁽⁴⁾ و فرمود:

«أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّةِ مُحَمَّدٌ وَ عَلِيٌّ يُقِيمَانِ أَوَدَهُمْ وَ يُنْقِذَانِهِمْ مِنَ الْعَذَابِ الدَّائِمِ إِنْ أَطَاعُوهُمَا وَ يُبِيحَانِهِمُ النَّعِيمَ الدَّائِمَ إِنْ وَافَقُوهُمَا؛ ⁽⁵⁾

محمد و علي علیهما السلام دو پدر این امت مي باشند، كجيها را راست و انحرافات را اصلاح مي نمايند، اگر مردم ايشان را اطاعت كنند،اين دو آنها را از عذاب جاويدان نجات مي دهند، و اگر مردم با ايشان موافق و همراه باشند، اين دو، نعمتهاي پايدار خداوندي ارزاني شان مي دارند.»

سپس فرمود:
«أَنَّ السَّعِيدَ كُلَّ السَّعِيدِ حَقَّ السَّعِيدِ مَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً فِي حَيَاتِهِ وَ بَعْدَ مَوْتِه ؛ ⁽⁶⁾

همانا سعادتمند [به معناي] كامل و حقيقي كسي است كه امام علي علیه السلام را در دوران زندگي و پس از مرگش دوست داشته باشد.»

. بيان فضايل قرآن و عترت

حضرت زهرا علیها السلام فرمود:

«وَ نَحنُ وَسِيلَتُهُ فِي خَلقِهِ وَ نَحنُ خَاصَّتُهُ وَ مَحَلُّ قُدسِهِ وَ نَحنُ حُجَّتُهُ فِي غَيبِهِ وَ نَحنُ وَرَثَةُ أَنبِيَائِهِ ؛(7)

ما اهل بيت رسول خدا صلی الله علیه وآله وسيله ارتباط خدا با مخلوقاتيم و ما برگزيدگان خدا و جايگاه پاكي هاييم و ما دليلهاي روشن خدا و وارث پيامبران الهي هستيم.»


همچنين فرمود: شما اي بندگان خدا! كه پرچمداران امر و نهي خداييد، و حاملان دين و وحي مي باشيد، امانت داران حق، و رسانندگان آن به خلق هستيد، بدانيد كه امام به حق، خود در ميان شماست،و اطاعت او پيماني است كه از پيش با شما گرفته اند،و پس از پيامبر(ص) جانشيني است كه براي شما باقي مانده و كتاب ناطق خدا با ما اهل بيت است.

قرآن راستگو، نور فروزان و شعاع درخشان، كه بيان و استدلالهاي آن روشن، و اسرار و باطن آن آشكار است، ظاهر آن جلوه گر، و پيروان آن زبانزد جهانيان. پيروي قرآن انسان را به بهشت مي كشاند، سخن شنوي از آن به نجات مي انجامد. به وسيله قرآن به حجتهاي نوراني خدا، و واجبات تفسير شده،و محرمات نهي شده،و استدلالهاي جلوه گر،و براهين كامل هدايتگر،و فضايل پسنديده،و مستحبات بخشوده،و قوانين و آيين واجب شده پروردگار مي توان راه يافت.»⁽⁸⁾

شنيدم كه پيامبر گرامي اسلام(ص) فرمود: «علي بهترين كسي است كه او را جانشين خود در ميان شما قرار مي دهم. علي علیه السلام امام و خليفه بعد از من است و دو فرزندم، (حسن و حسين علیهما السلام و نُه نفر از فرزندان حسين علیه السلام پيشوايان و اماماني پاك و نيك اند. اگر از آنها اطاعت كنيد، شما را هدايت خواهند نمود، و اگر مخالفت ورزيد، تا روز قيامت بلاي تفرقه و اختلاف در ميان شما حاكم خواهد شد.»⁽⁹⁾

حضرت زهرا علیها السلام هر جا كه لازم بود با يادآوري احاديث غدير، منزلت و...،مغزهاي خفته و انسانهاي فريب خورده را هدايت و بيدار مي فرمود، و بارها فرياد برآورد كه:

«وَا عَجَبَاهُ! اَنَسِيتُمْ يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍ؟شگفتا!آيا روز غدير خم را فراموش كرده ايد؟«هشدار،كه آنان خود به فتنه افتاده اند، وبي ترديد جهنم بر كافران احاطه دارد.»

3. يادآوري احاديث غدير، منزلت و...

حضرت زهرا علیها السلام هر جا كه لازم بود با يادآوري احاديث غدير، منزلت و...، مغزهاي خفته و انسانهاي فريب خورده را هدايت و بيدار مي فرمود، و بارها فرياد برآورد كه:

«وَا عَجَبَاهُ! اَنَسِيتُمْ يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍ؟ ⁽¹⁰⁾ شگفتا! آيا روز غدير خم را فراموش كرده ايد؟
«اَنَسِيتُمْ قَوْلَ رَسُولِ اللهِ صلی الله علیه وآله يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍ:
مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ وَقَوْلَهُ صلی الله علیه وآله:اَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَي؛ ⁽¹¹⁾

آيا فراموش كرديد سخنان رسول خدا صلی الله علیه وآله را در روز غدير خم كه فرمود:هر کس من مولا و رهبر او هستم، علي علیه السلام مولاي او است.
و [آيا فراموش كرديد كه به علي علیه السلام] فرمود: يا علي! موقعيت تو نسبت به من همانند هارون به موساي پيغمبر است؟

4. ترسيم سيماي عصر جاهليت

حضرت فرمودند: «شما در عصر جاهليت بر كناره پرتگاهي از آتش بوديد؛ چون جرعه اي آب، خوراك هر كس بوده، لقمه هر طمع كننده و آتش زنه اي بوديد، كه فوراً خاموش مي شديد. لگدكوب هر رونده اي بوديد و نوشيدني شما، آب گنديده، و خوردني شما، پوست جانور و مردار بود.

خوار و ذليل بوديد، و رانده شده، و مي ترسيديد كه مهاجران اطرافتان شما را بربايند، تا آنكه خداي بزرگ با دستان محمد نجاتتان بخشيد،پس از حوادث فراواني كه پديد آمد،و رنجها و بلاهاي زيادي كه از دست شجاعان شما، گرگهاي عرب،و از سركشان اهل كتاب، كشيد.»⁽¹²⁾

. پاسخ به شبهات

يكي از مهم ترين تلاشهاي حضرت زهرا علیها السلام در جريان فتنه، خنثي سازي توطئه هاي فكري دشمن و مقابله با سموم زهرآلود شبهات بود
كه اگر با پاسخي دندان شكن همراه نبود، پيكر نيمه جان تشيّع و بلكه كل اسلام را تشييع كرده و آن را در زير خروارها خاك دفن مي كردند.

الف. چرا امام علي علیه السلام سكوت كرد و حق خود را نگرفت؟
«محمود بن لبيد» مي گويد: پس از رحلت پيامبر صلی الله علیه وآله، فاطمه علیها السلام را در كنار قبر حضرت حمزه در احد،در حال عزاداري و گريه مشاهده كردم. فرصت را غنيمت شمرده، سؤال كردم: ...

بانوي من! چرا امام علي علیه السلام سكوت كرد و حق خود را نگرفت؟
حضرت زهرا علیها السلام پاسخ دادند: رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمودند:

«مَثَلُ الْاِمَامِ مَثَلُ الْكَعْبَةِ اِذْ تُؤْتَي وَلَا تَأْتِي...؛ ⁽¹³⁾

مثل امام مانند كعبه است؛ مردم بايد در اطراف آن طواف كنند، نه آنكه كعبه دور مردم طواف نمايد.»

ب. اگر علي علیه السلام زودتر شروع مي كرد و براي مردم صحبت مي نمود، مردم منحرف نمي شدند؟

حضرت در جواب بهانه جويان اين گونه فرمود:

«فَمَا جَعَلَ اللهُ لِاَحَدٍ بَعْدَ غَدِيرٍ خُمٍّ مِنْ حُجَّةٍ وَلَا عُذْرٍ؛ ⁽¹⁴⁾

خداوند پس از غدير خم، براي هيچ كس عذر و بهانه اي باقي نگذاشته است.»
ج. چرا شما زودتر از ديگران امامت خود را مطرح نكرديد؟ و اجازه داديد ديگران به صحنه بيايند؟

پس از غصب و پيدايش ماجراهاي تلخ مصيبت بار مدينه، حضرت اميرالمؤمنين علي علیه السلام همراه با همسر گرامي شان براي بيداري مردم،
و دفاع از حقوق مسلم خويش، شبانه به منازل مهاجر و انصار رفته، اتمام حجت مي كردند.

خيليها عذر بدتر از گناه مي آوردند كه چرا شما زودتر از ديگران امامت خود را مطرح نكرديد؟
و اجازه داديد ديگران به صحنه بيايند؟ حالا ديگر كاري از پيش نمي توان برد.
اميرالمؤمنين علیه السلام جواب آنها را داده و فاطمه زهرا علیها السلام در جواب عذرتراشيهاي آنها مي فرمود:

«مَا صَنَعَ اَبُو الْحَسَنِ اِلَّا مَا كَانَ يَنْبَغِي لَهُ، وَلَقَدْ صَنَعُوا مَا اللهُ حَسِيبُهُمْ وَطَالِبُهُمْ؛

ابو الحسن علي علیه السلام كاري انجام نداد،به جز آنكه سزاوار بود (مانند، انجام مراسم تدفين رسول خدا صلی الله علیه وآله و جمع آوري قرآن) تا انجام گيرد،
و اما امت پيمان شكن كارهاي ناروايي انجام داده اند كه تنها خداوند آنها را محاسبه و رسيدگي خواهد كرد.»

6. تحليل وقايع و اتفاقات جريان فتنه

گرچه حيات ريحانه نبوي بعد از غروب غم بار خورشيد فروزان رسالت بسيار كوتاه و اندك بود؛ اما روشنگري و بصيرت آفريني حضرت صديقه طاهره علیها السلام در تحليل وقايع و اتفاقات جريان فتنه، صحيفه ديگري از كتاب بصيرت فاطمي را رقم زد. آنچه در ذيل به آ ن اشاره مي شود، ريشه يابي جريان فتنه در كلام حضرت زهرا علیها السلام است.

1/6. عدم اطاعت پذيري از ولايت و بی بصيرتي

حضرت فرمود: «قسم به خدا! اگر حق را به اهلش واگذار مي كردند و از عترت رسول خدا صلی الله علیه وآله اطاعت مي نمودند، دو نفر هم [درباره حكم خداوند ] با يكديگر اختلاف نمي كردند و امامت [همان گونه كه رسول خدا صلی الله علیه وآله معرفي فرمود]، از علي علیه السلام تا حضرت قائم علیه السلام فرزند نهم امام حسين علیه السلام، از جانشيني به جانشيني ديگر به ارث مي رسيد؛ اما [افسوس] كسي را مقدم داشتند كه خدا او را كنار زده بود و كسي را كنار زدند كه خدا او را مقدم داشت. ره آورد بعثت را انكار كردند و به بدعتها روي آوردند. آنها هواپرستي و شهوت را برگزيدند و بر اساس رأي و نظر شخصي عمل كردند. هلاكت و نابودي بر آ نان باد. آيا نشنيدند كلام خدا را كه فرمود: «پروردگار توخلق مي كند آنچه را كه مي خواهد و اختيار می کند و برای آنان اختیاری نیست.»

آري، شنيدند؛ اما همان گونه كه خداوند فرمود: «ديده بصيرت آنها كور و چشم دل آنها بي نور است.» افسوس كه سران سقيفه آرزوها و هوسهاي خود را تحقق بخشيدند و از مرگ و قيامت غافل ماندند. خدا نابودشان گرداند و آنان را در كارهايشان گمراه كند. اي پروردگار! من به تو پناه مي برم از كمي ياران پس از پيروزي و فراواني آنان.» ⁽¹⁵⁾

2/6. كينه توزيهاي جنگ بدر و احد

«امّ سلمه» مي گويد: خدمت حضرت زهرا علیها السلام رسيدم و پرسيدم: اي دختر رسول خدا! حالتان چگونه است؟ حضرت فرمودند: «صبح كردم در ميان حزن شديد و اندوه عظيم، در حالي كه پيامبر از دست رفته، و وصي او مظلوم واقع شده است. سوگند به خدا! حشمت و عظمت آن كس دريده و نابود شد كه بر خلاف حكم خدا در قرآن، و سنت و سفارش پيامبر اسلام در تأويل و تفسير قرآن، حق امام او را غصب كردند و به ديگران سپردند.

اين گونه برخوردهاي خصمانه، از كينه توزيهاي جنگ بدر و خونخواهي كشتگانشان در جنگ احد است كه در درون قلب نفاق آميز و انديشه فتنه انگيزشان پنهان بوده است و تا كنون جرأت اظهار آن را نداشتند، تا در آن هنگام كه حكومت الهي بازيچه دست قدرت طلبان گرديد و امام به حق منزوي شد، آتش كينه هاي ديرينه شان زبانه كشيد و باران مصيبتها و مشكلات را بر ما فرو ريختند، و رشته هاي ايمان را دريدند و نسبت به وعده هاي الهي در حفظ و پاسداري از رسالت پيامبر صلی الله علیه وآله و دفاع از پرهيزكاران و مؤمنان چه زشت عمل كردند؛

اما افسوس كه در جهت انتقام گرفتن از پدران [مشرك و منافق] خود كه در جنگهاي اسلامي علیه اسلام جنگيدند و كشته شدند، به دنيا روي آوردند، و فريب دنيا را خوردند.» ⁽¹⁶⁾

3/6. عدم تدبر در قرآن

حضرت فرمود: چرا بيراهه مي رويد؟در حالي كه كتاب خدا در ميان شماست، و مطالبش روشن، و احكام آن درخشان، و نشانه هاي هدايت آن آشكار، و نهي و هشدارهاي آن روشن،و اوامرش واضح است؛اما شما به قرآن پشت كرديد،و از آن روي گردان شديد.آيا به قرآن ميل و رغبت داريد؟يا داوري جز قرآن میگيريد؟⁽¹⁷⁾و به اين آيه استشهاد فرمود كه:

« «أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلى قُلُوبٍ أَقْفالُها، كَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِكُمْ »، مَا أَسَأْتُمْ مِنْ أَعْمَالِكُمْ، فَأَخَذَ بِسَمْعِكُمْ وَ أَبْصَارِكُمْ، وَ لَبِئْسَ مَا تَأَوَّلْتُمْ، وَ سَاءَ مَا بِهِ أَشَرْتُمْ؛

آيا در قرآن تدبر و تأمل نمي كنيد؟ يا بر دلهاتان مهر و قفل زده شده است [كه سخن حق را نمي شنويد]؟ نه! بلكه اعمال سوء و كردار بد شما است كه پرده بر دلهاتان كشيده و گوشها و چشمهاي شما را گرفته است! و چه بد تأويل و تفسيري از دين و آيين الهي كرديد!»

ب. افشاگري عالمانه

در همان لحظه هاي آغازين اعلام ولايت اميرالمؤمنين علیه السلام در غدير خم، و تحقق بيعت عمومي براي ولايت، حضرت زهرا علیها السلام از پيمان شكني و دورويي مخالفان غدير آگاهي كامل داشتند و آنگاه كه «حارث بن نعمان» مخالفت كرد و گفت:

خدايا! اگر ولايت علي علیه السلام به حق از طرف تو اعلام شده است، سنگي بر من فرود آيد و به زندگي من خاتمه دهد، كه فوراً عذاب الهي رسيد، و سنگي از آسمان فرود آمد و او را كشت، حضرت زهرا علیها السلام به اميرالمؤمنين علیه السلام نگاهي معنادار نموده و فرمودند:

«اَتَظُنُّ يَا اَبَا الْحَسَن! اَنَّ هَذَا الرَّجُلَ وَحْدَهُ؟ وَاللهِ مَا هُوَ اِلَّا طَلِيعَةَ قَوْمٍ لَا يَلْبِثُونَ اَنْ يَكْشِفُوا عَنْ وُجُوهِهِمْ اَقْنِعَتَهَا عِنْدَمَا تَلُوحُ لَهُمْ الْفُرْصَة؛ ⁽¹⁸⁾

اي ابو الحسن! آيا گمان مي كني [در مخالفت با غدير] اين مرد تنهاست؟ سوگند به خدا! او پيشگام قومي است كه هنوز نقاب چهره شان فرو نيفتاده است، و آنگاه كه فرصت به دست آورند، مخالفت خود را آشكار خواهند ساخت.»

در اوج فتنه ها كه مردم در دام فريب سحر ساحران افتاده و چوبها و ريسمانهاي ساحران را چون عصاي موسي علیه السلام مي شمارند، افشاگري عالمانه حضرت زهرا علیها السلام بود كه همچون تيغ، بند بند دامهاي گسترده دشمن را بريده و با افشاي چهره زشت جريان فتنه و تبيين عملكرد گذشته و حال آنها، مردم را از افتادن در دامشان مصون مي داشت. در زير نمونه هايي از بيانات افشاگرانه حضرت علیها السلام را مرور مي كنيم:

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: