آیت الله صافی گلپایگانی

پرسش
در برخى هیئت‌های مذهبى اَشعارى سروده و خوانده می‌شود كه در ضمن آن لفظ جلاله «الله» را به ذوات عصمت (سلام الله عليهم) و غيره نسبت می‌دهند؛ مثلاً گفته می‌شود: من على اللهی‌ام، من حسين اللهی‌ام، من زينب اللهی‌ام و... حتّى اخيراً گفته‌اند: من كه هيچ، انبياء اكبراللّهى هستند (مقصود حضرت علی‌اکبر عليه السّلام است). گاهى لفظ مبارك «هو» را به طرز خاصی به‌ طور دسته‌ جمعی فرياد می‌زنند و بعدازآن «يا حسين» و يا «يا زينب» می‌گویند، مثلاً می‌گویند: «هو يا زينب» و امثال آن.
از آن حضرت تقاضا می‌شود جهت تنوير افكار، نظر مبارك خود را مرقوم فرماييد كه شديداً مورد حاجت است. خداوند به همه ما توفيق تبعیت كامل از احكام الهى را عنايت فرمايد و همه را از فِتَن نجات دهد.

پاسخ
واضح است كه گفتن اين كلمات به‌ قصد جِدّ و اراده مفهوم ظاهر اين الفاظ، شِرك و كفر است! و با شک در این‌که گوينده، مفهومِ ظاهر آن را اراده كرده يا معناى ديگرى در نظر داشته، اگر قرينه صارفه اى - كه دلالت بر عدم معناى ظاهر آن دارد - نباشد، بازهم حمل بر كفرگويى می‌شود!
امّا به ملاحظه این‌که افرادى موحّد و خداپرست، اين كلمات را بر زبان می‌آورند و حضرات ائمّه (عليهم السّلام) را بنده و مقرّب خدا و اولياى خداوند می‌دانند؛ و با بی‌التفاتی و جهل به معناى اين الفاظ، آن را بر زبان می‌آورند، و يا به‌ هرحال هرگز قصد ندارند كه آن بزرگواران را الله و خدا بدانند، حكم به كفر و شرك آن‌ها نمی‌شود.
با وجود این، لازم است از گفتن اين الفاظ جداً خوددارى شود! زيرا مفاسدى كه بر این‌گونه شعارها مترتّب می‌شود و زیان‌هایی كه براى دين و مذهب و درك و معرفت جامعه دارد، بسيار است! مسلمانى كه در همه نمازهايش شهادت می‌دهد كه شخص نبی اكرم (صلی‌الله عليه و آله و سلّم) - كه افضل همه مخلوقات و همه اين بزرگواران است - پيغمبر و بنده خدا است، معنى ندارد كه بگويد: «محمّداللّهى» يا «على اللّهى» يا «حسين اللّهى» هستم.
بنابراين بايد مجالس مؤمنين از اين برنامه‌ها و شعارها پاك و منزّه باشد! و به ذكر فضايل و مناقب آن بزرگواران - كه در احاديث صحيح آمده است - مجالس خود را مزيّن نمايند و امر ولايت اهل‌ بیت (عليهم السّلام) را زنده نگاه ‌دارند و حدود توحيد و نبوّت و امامت و حريم مقامات را رعايت نمايند.
خداوند متعال همه اعمال عبادى و كارهاى ما را از تصرّفات شياطين و افراد بی‌ معرفت حفظ نمايد و توفيق تعظيم شعائر و تأسّى كامل و صحيح به اهل ‌بیت (عليهم السّلام) را به همگان عطا فرمايد.
لازم به تذكّر است كه: در مقام متوجّه ساختن افراد مذكور به اين حقايق، بايد برادرانه در محيطى صميمى و به ‌طور مشفقانه عمل شود، تا تذكّر - إن شاء الله تعالىٰ - ثمربخش و مفيد واقع گردد.

منبع: کتاب معارف دین؛ ج ۱ ص ۴۶-۴۸