در وداع ماه مبارک رمضان روزه دار باید تمام گفتار و رفتار خود و نوع برخورد خویش را با چنین ماهی، از نخستین روزهای ماه صیام در نظر آورد و دقیقاً حسابگر خویش شود، اگر برخوردش کامل و تمام عیار بود شکر خدا را به جا آورد، و از خداوند متعال توفیق تکرار و تداوم عملش را بخواهد، و اگر در برخوردش کوتاهی کرده و در مصاحبتش با آن نقصی مشاهده می کند از پروردگار طلب عفو نموده و جبران آن را طلب نماید...

کی و چگونه باید وداع کرد؟

در روایت است که: « در توقیعی چنین سؤال شده وداع ماه رمضان چه وقت است؟ اصحاب ما در ان اختلاف نموده اند. بعضی آخرین شب از ماه را گفته اند و بعضی دیگر آخرین روز از آن هرگاه هلال ماه شوّال دیده شود.

جواب چنین است: « اعمال در ماه رمضان در شب های آن می باشد و وداع هم در آخرین شب آن واقع خواهد شد. پس اگر از کمی ماه بترسد آن را در دو شب قرار دهد.(بحار الانوار، ج ۹۸،ص ۱۷۲)

همراه با وداع ازخداوند چه بخواهیم؟

در وداع با ماه مبارک، نخست در دعاهای آن خدا را ستایش نموده که:

«خدایا! تویی که در مقابل نعمت هایت پاداش نخواهی، و از عطا و بخششت پشیمان نخواهی گشت، و کیفر و پاداش بندگانت یکسان نخواهد بود. احسانت ابتدایی، عفو و گذشتت تفضّل، و کیفرت عدالت و حکمت است. ستار العیوبی، بخشنده ای، و بخششت بدون منّت است».

خدایا! در توبه را خود به برای بندگانت باز نموده، و از راه روحی به بندگانت معرفی کرده ای و فرمودی:

«توبوا الی الله توبة نصوحاً عسیٰ ربّکم أن یکفّر عنکم سیّئاتکم و یدخلکم جنات تجری من تحتها الانهار.»

«به سوی خدا توبه نصوح(خالص) نمایید امید است که پروردگارتان گناهانتان را بپوشاند و شما را در بهشت هایی که زیر ان نهرها جاری است داخل سازد.»(تحریم، آیه ۸)

بار الها! تو بندگانت را به دعا خواندی و فرمودی:

« اُدعونی اَستَجِبٔ لکم ان الذین یستکبرون عن عبادتی سیدخلون جهنم داخرین.»

«مرا بخوانید درخواست شما را روا سازم همانا کسانی که از عبادت و بندگی من سرپیچی نموده گردن کشی نمایند زود است که با ذلت و خواری به دوزخ درآیند.»(مؤمن، آیه ۶۰)

خدایا! اگر کسی از بندگانت ما راچنین راهنمایی می کرد، او را ستایش کرده، و دارای لطف و احسان بی حساب به شمار می آوردیم. خدایا پس تو سزاوارتری در مدح و ستایش، در تشکر و حمد و ثنا.

بار الها! ستایش مخصوص توست در حالی که به گناهان خود مقرّ، و به تباه ساختن های خویش معترف، و در عین حال زبانم عذر خواه، دلم پشیمان، چشمم گریان و اندامم لرزان خواهد بود.

خدایا! از گناهان قبل از ماه مبارک رمضان و خطاهای گذشته و پرده دریهایم بگذر؛ و مرا هدف و نشانه شماتتگران و طعنه زنندگان قرار مده!.

خدایا! معرفتت را شامل حالم فرما، رحمتت را بر من نازل کن، و رضا و خوشنودیت را بر من فرود آور، و مرا مورد بخشش و عطایت قرارده.

معبودا! این ماه را برای من بهترین ماه بحساب آور، و مرا بهترین نفر آن قلمداد کن، مرا از بهترین توبه کنندگان، بالاترین روزه گیرندگان، برترین عبادت کنندگان، والاترین پاداش گیرندگان و افزونترین عمل کنندگان و مقرب ترین مخلوق خویش مقرر فرما.

خدایا! برای من گناهی را باقی نگذاشته مگر آنکه آن را بخشیده، و خطایی را در نظر نیاورده جز آنکه آن را محو سازی، و لغزشی را مگر آنکه نادیده بگیری و دینی را مگر آنکه آن را برآورده باشی، و عیبی را مگر آنکه آن را پوشیده باشی.

بار الها! این ماه را آخرین ماه روزه ام قرار مده، و اگر آخرین ماه عبادتم می باشد پس با آمرزش آن را بر من بگذران.

بارالها! جدایی و مفارقت از این ماه برای من مشکل، و مرا سخت غمگین ساخته، و برگشت آن را مکرر خواهانم.

خدایا! امام زمان «عج الله تعالی فرجه الشریف»را حفظ فرموده و در فرجش تعجیل فرما، ما را از بهترین یارانش به حساب آور ومرگم را در رکاب او مقرر فرما.

خدایا! تو را به هر اسمی که برای خود در تورات و انجیل و زبور و فرقان قرار دادی و به حق حملة عرش و فرشتگان آسمانهایت و پیامبران و صدیقین و شهداء و به حق رغبت کنندگان به سویت، و مقربین و پناه برندگان، و مجاورین خانه ات، و مقدسین و مجاهدین در راهت، و به حق هر بنده ای که تو را در برّ و بحر و در کوه و دشت خوانده، و به آنچه در نزد تو محبوب ترین و محترم است سوگند می دهم آنچه را از تو طلب کرده و یا آنچه از نظرم محو شده و تو ان را می دانی و صلاح من در آن و رضایت تو در آن است، همه را مستجاب فرما، و این بنده ناچیز، ناتوان، بینوا، محتاج، شرمنده، امیدوار، ترسناک، را مأیوس و ناامید مفرما.«آمین رب العالمین»

-------------------------------------

منبع : اقتباس از کتاب ارزش و اهمیت ماه مبارک رمضان،سید حسین شیخ الاسلامی