احکام دو دقیقه ای-۳

ندای وحی

قرآنی ،اعتقادی،مذهبی ، تربیتی

احکام دو دقیقه ای-۳

اکبر احمدی
ندای وحی قرآنی ،اعتقادی،مذهبی ، تربیتی

احکام دو دقیقه ای-۳

احكام مشترك مردان و زنان‏

برخى از احكام مخصوص مردان است مانند اقامه نماز جمعه، مرجعيت، قضاوت، امام جماعت براى مردان و برخى از احكام مخصوص‏ زنان است مانند بعضى از غسل ‏ها و برخى از احكام بين زنان و مردان مشترك است همچون:
۱. وكالت در اجراى عقد ازدواج.
۲. ذبح حيوانات.
۳. نبايت در كارهاى واجب و مستحبى.
۴. اجير شدن براى خواندن نماز و گرفتن روزه.

تشابه نماز قضا با نماز ادا

نماز قضا از چند جهت تابع نماز اداست:
۱. نماز قضا، همچون نماز ادا واجب است.
۲. نماز قضا از جهت شكسته و كامل بودن تابع نماز اداست. (اگر نمازى چهار ركعتى قضا شد، قضاى آن نيز چهار ركعتى است و اگر در سفر قضا شد، قضاى آن هم دو ركعتى است)
۳. در جهر و اخفات (اگر نمازى قضا شد و از نمازهايى بود كه بايد بلند خوانده شود، قضاى آن نيز بايد بلند خواند شود و اگر از نمازهايى بود كه بايد آهسته خوانده شود، قضاى آن نيز بايد آهسته خوانده شود)

اقسام سجده‏

سجده سه نوع است:
۱. واجب مانند سجده‏هاى نماز و سجده آيات سجده.[۱]
۲. سجده‏ هاى مستحبى مانند سجده شكر. (در سجده شكر، صرف قرار دادن پيشانى روى زمين همراه با نيت كافى است، گر چه مستحب است چند بار شكراً لله بگويد و يك بار نيز كفايت مى ‏كند).[۲]
۳. سجده حرام و آن سجده براى غير خداست.

چند ويژگى نمازهاى مستحبى‏

۱. تمام نمازهاى مستحبى را مى ‏توان آهسته يا بلند خواند.
۲. نمازهاى مستحبى را نمى ‏توان به جماعت خواند، مگر نماز باران و نماز عيد فطر و قربان.
۳. همه نمازهاى مستحبى را مى ‏توان ايستاده يا نشسته يا در حال حركت خواند.
۴. شك در تعداد ركعات، نماز را باطل نمى ‏كند.[۳]
۵. زياد شدن اركان نماز، نماز را باطل نمى ‏كند.[۴]
۶. در نمازهاى مستحبى سوره واجب نيست.
۷. براى كم و زياد شدن، سجده سهو واجب نيست.
۸. نماز مستحبى را مى ‏توان با اختيار شكست.
۹. هيچ يك از نمازهاى مستحبى اذان و اقامه ندارند.[۵]

اصل و فرع‏

مواردى در فقه وجود دارد كه فرع، مهمتر از اصل است همچون موارد زير:
۱. سلام مستحب است و جواب سلام واجب است.[۶]
۲. نماز جماعت مستحب است ولى تبعيت از امام جماعت در افعال واجب است.[۷]
۳. نذر واجب نيست، ولى عمل به آن واجب است.[۸]
۴. روزه اعتكاف مستحب است ولى روزه روز سوم واجب است.[۹]

هفت نكته درباره استخاره‏

۱. استخاره عبارت است از آن كه انسان در كارى كه قصد انجام آن را دارد از خداوند بخواهد كه او را به آنچه خير و صلاح اوست اعم از انجام فعل يا ترك آن راهنمايى كند.[۱۰]
۲. استخاره براى رفع ترديد است نه براى پيشگويى‏[۱۱] و آينده نگرى مانند قبولى امتحان، رسيدن به حاجت، خوب شدن مريض و ...[۱۲]
۳. استخاره در كارهاى مباح است نه در كارهاى واجب و حرام و مكروه.[۱۳]
۴. استخاره بعد از فكر و مشورت كردن است.[۱۴]
۵. عمل كردن به نتيجه استخاره واجب نيست، گر چه بهتر است بر خلاف آن عمل نشود.[۱۵]
۶. تجديد استخاره صحيح نيست مگر اين كه مدت قابل ملاحظه ‏اى بگذرد و يا شرايط استخاره تغيير كند.[۱۶]
۷. استخاره آدابى دارد همچون وضو داشتن هنگام استخاره، رو به قبله بودن، سخن نگفتن در بين استخاره، استخاره در زمان و مكان مقدس مانند روز جمعه و مسجد و مشاهد مشرفه و ...[۱۷]

بى ‏توجهى به اولويت ‏ها

بسيارند افرادى كه به اولويت ‏ها توجهى ندارند همچون موارد زير:
۱. عيب جويى حرام را انجام مى ‏دهند ولى امر به معروف واجب را انجام نمى‏ دهند.
۲. خرج ‏هاى مستحبى مى ‏كنند ولى خرج‏ هاى واجب همچون اداى بدهى و خمس و زكات را لازم نمى‏دانند.
۳. واجبات ميت همچون عمل به وصيت و اداى بدهى را انجام نمى ‏دهند ولى براى او خيرات مى ‏كنند.

دو نكته درباره اسراف‏

۱. اسراف يكى از گناهان كبيره و حرام است‏[۱۸] و نمونه‏ هاى زيادى در محيط زندگى دارد، همچون اسراف در آب، برق، نان و ...
۲. چند چيز اسراف نيست مانند: اسراف در كار خير، لباس ‏هاى مورد نياز، عطر زدن، آنچه براى بدن مفيد است.
۳. غذاى مورد نياز بدن هر قدر كه باشد، اسراف محسوب نمى ‏شود.
۴. خوردن بيجا و پرخورى و زياده روى مكروه است.[۱۹]

دو نكته درباره وسواسى‏

۱. بر شخص وسواس واجب است به افراد معمولى رجوع كند.[۲۰]
۲. وسواس جايز نيست به شك خود اعتنا كند.[۲۱]

عبادت‏هاى حرام‏

برخى از عبادت‏ ها گناه محسوب مى ‏شوند و باطل هستند همچون موارد زير:
۱. نماز، روزه، طواف و اعتكاف در حال‏ حيض و نفاس باطل و گناه است.[۲۲]
۲. نافله ظهر و عصر در سفر.[۲۳]
۳. اذان و اقامه براى نمازهاى غير يوميه يا اذان قبل از وقت.[۲۴]
۴. وضو بعد از غسل جنابت (تا وقتى كه كارى كه وضو را باطل مى ‏كند از او سر نزده).[۲۵]
۵. روزه عيد قربان و فطر.[۲۶]
۶. روزه يوم الشك به نيت اول ماه رمضان يعنى روزى كه نمى ‏داند آخر شعبان است يا اول رمضان، نبايد به نيت ماه رمضان روزه بگيرد ولى اگر به نيت روزه قضا يا روزه مستحبى روزه بگيرد، صحيح است و اگر بعداً معلوم شود همان روز اول ماه رمضان بوده از ماه رمضان حساب مى ‏شود.[۲۷]
۷. خوندن سوره‏ هايى كه سجده واجب دارد در حال جنابت و حيض و نفاس حرام است.[۲۸]

 

پی نوشتها:

-----------------------------------

[۱] تحريرالوسيله، مترجم، ج ۱، ص ۳۱۲، م ۱.

[۲] تحريرالوسيله، مترجم، ج ۱، ص ۳۲۴، م ۸.

[۳] توضيح المسائل محشى، ج ۱، ص ۶۴۸.

[۴] توضيح المسائل محشى، ج ۱، ص ۶۴۸.

[۵] عروة الوثقى، ج ۱، ص ۶۰۱.

[۶] تحريرالوسيله مترجم، ج ۱، م ۸.

[۷] همان، ج ۱، ص ۴۹۴، م ۹.

[۸] همان، ج ۳، ص ۱۹۵.         

[۹] همان، ج ۲، ص ۵۶۵.

[۱۰] فرهنگ فقه، ج ۱، ص ۴۰۱.

[۱۱] فرق استخاره و تفأل اين است كه استخاره براى انتخاب است و تفأل براى اطلاع، استفتائات بهجت، ج ۱، ص ۴۱۲.

[۱۲] استفتائات سيستانى، ص ۴۰۵، س ۱۵۹۵؛ مسائل جديد، محسن محمودى، ج ۴، ص ۱۶۱.

[۱۳] توضيح المسائل مراجع، ج ۲، م ۱۰۲۲؛ قاعدة القرعه، شيخ حسين كريمى، مركز فقهى ائمه اطهار( ع)، ص ۷۹.

[۱۴] عروة الوثقى، ج ۲، ص ۴۱۱، كتاب الحج.

[۱۵] استفتائات امام خمينى، ج ۲، س ۷۵ و ۷۶؛ اجوبة الاستفتائات، س ۱۴۳۴؛ استفتائات مكارم، ج ۱، س ۸۵۸.

[۱۶] احكام خانواده، آية الله مكارم شيرازى.

[۱۷] جواهر الكلام، ج ۱۲، ص ۱۶۲؛ فرهنگ فقه، ج ۱، ص ۴۰۲.

[۱۸] تحريرالوسيله، ج ۱، ص ۲۷۵؛ فرهنگ فقه، ج ۱، ص ۴۷۹

[۱۹] توضيح المسائل مراجع، ج ۲، ص ۵۳۹، م ۲۶۳۷.

[۲۰] توضيح المسائل ده مرجع، م ۲۰۹؛ اجوبة الاستفتائات، س ۱۴۳.

[۲۱] استفتائات امام خمينى( ره)، ج ۱، س ۲۹۸- ۲۹۶؛ اجوبة الاستفتائات، س ۳۱۱.

[۲۲] توضيح المسائل محشى، ج ۱، ص ۲۶۰.

[۲۳] توضيح المسائل محشى، ج ۱، ص ۴۲۶.

[۲۴] همان، ص ۵۱۸.

[۲۵] همان، ص ۲۲۷.

[۲۶] همان، ص ۹۶۴.

[۲۷] همان، ص ۸۸۹.

[۲۸] همان، ص ۵۴۵.


نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:






موضوعات مرتبط: ضیافت نور
برچسب‌ها: احکام دو دقیقه ای، احكام فورى‏ ،مستحبات و مکروهات ،واجبات و محرمات

تاريخ : یک شنبه 13 / 2 / 1399 | 4:0 | نویسنده : اکبر احمدی |
.: Weblog Themes By M a h S k i n:.