یک. شواهد قرآنی

1. یکی از شواهد قرآنی در تبیین این موضوع، داستان فرزندآوری حضرت مریم(س) است که نشان می‌دهد توجه به اصالت و جایگاه ممتاز خانواده، حتی در گذشته‌های دور نیز هماره به عنوان یکی از معیارهای شناخت و قضاوت درباره شخصیت اشخاص انگاشته می‌شده است.
قرآن می‌فرماید: وقتی مریم(س)، فرزندش را که به اعجاز خداوندی بدون پدر دیده به جهان گشود، در آغوش گرفته نزد قوم خویش آورد، عده‌ای طعنه‌زنان بدو گفتند: ای خواهر هارون! کاری بس عجیب از تو سر زده است؛ حال آنکه نه پدرت آدم بدی بود و نه مادرت، زن بدکاره‌ای!(مریم/28-27)
قوم مریم(س)، سوابق خانوادگی حضرتش را می‌دانستند لذا دهانشان از تعجب باز مانده بود که چگونه ممکن است او با چُنین مادر پاکدامن و چُنان پدر شرافت‌مندی، بدین خبط و خطا، دامن بیالاید؟!

2. شاهد دوم بر این ادعا حکایت فرزند حضرت نوح(ع) است که اگر چه زاده نوح نبی است، اما مادرش، به شهادت کریمه دهم از سوره تحریم، عاری از صلاحیت بود و کمال. با اینکه حضرتش در تربیت این فرزندش، کنعان، از هیچ تلاشی فروگذار نکرد اما تاثیرات ژنیتیکی و غلبه ویژگی‌های ذاتی شخصیت مادر در فرزند، او را به خیره‌سری و الحاد کشانید و سرانجام در میان امواج طوفان غرقه شد چنانکه قرآن فرماید: قَالَ یا نُوحُ إِنَّهُ لَیسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَیرُ صَالِحٍ فَلَا تَسْأَلْنِ مَا لَیسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّی أَعِظُكَ أَنْ تَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِینَ(هود/46)
خداوند فرمود: «ای نوح! این پسر، از اهل تو نیست! او عمل غیر صالحی است [= فرد ناشایسته‌ای است‌]! پس، آنچه را از آن آگاه نیستی، از من مخواه! من به تو اندرز می‌دهم تا از جاهلان نباشی!!».

در نحوه دلالت این کریمه بر اثبات مدعای مورد بحث، عطف توجه به دو نکته ضروری می‌نماید:

یک. عرب وقتی بخواهد وصفی را به صورت مبالغه‌آمیز به کسی نسبت دهد، معمولا از افعل تفضیل استفاده می‌کند مثلا می‌گوید: علی(ع) اعدل است. اما اگر بخواهد مبالغه را به اوج برساند، آنگاه صورت مصدری فعل را به کار می‌برد و می‌گوید: علی(ع) عدل است. گویی این صفت با وجود حضرتش، عینیت یافته و قابل تفکیک نیست. در اینجا نیز قرآن در وصف این پیامبرزاده می‌گوید: انه عمل غیر صالح. گویی ذات عمل ناشایست سرکشی و طغیان، با نهاد این فرزند عجین گشته است.

دو. زن، منشاء پیدایش رحامت و وابستگی اعضای یک خانواده است. این حقیقت را آیت آلله جوادی آملی در کتاب زن در آئینه جلال و جمال، اینگونه تبیین نموده است:
آن رحم كه مبدأ تكون اعضا به هم پیوسته است جزو زن بوده و در حقیقت مقام والای زن است كه پایه‏گذار قانون ارحام و صله رحم و محرمیت و... است. نتیجه آن كه مهره اصلی خانواده و رحامت را زن به عهده دارد گرچه مرد مسوول كارهای اجرایی و تأمین هزینه‏های زندگی و مانند آن است. از این رهگذر قرآن كریم ضمن توصیه انسان به گرامی داشتن پدر و مادر، زحمات مادر را كه به زایمان و شیردادن است و منشأ اصلی آنها رحم است یادآور می‏شود:
(ووصّینا الانسان بوالدیه احساناً حملته أُمّه كرهاً ووضعته كرهاً وحمله وفصاله ثلثون شهراً)[احقاف/15]
و انسان را نسبت به پدر و مادرش به احسان سفارش كردیم، مادرش با تحمل رنج به او باردار شد و با رنج او را به دنیا آورد و بار برداشتن و از شیر گرفتنش سی ماه است.
(حملته أُمّه وهناً علی وهن وفصاله فی عامین...)[لقمان/14]
مادرش به او باردار شد، سستی بر روی سستی و از شیر باز گرفتنش در دو سال است.
و نیز حضرت امام زین العابدین علیه السلام در رساله حقوق كه لزوم رعایت حقوق ارحام را به مقدار پیوستگی و قرابت نسبت به رحم بیان فرموده اولین حق را در نظام خانوادگی به مادر داده، آنگاه از حق پدر سخن به میان آورده و چنین فرموده است: «... وحقوق رحمك كثیرة متّصلة بقدر اتّصال الرّحم فی القرابة فأوجبها علیك حقّ أُمّك ثمّ حقّ أبیك ثمّ حقّ ولدك ثمّ حقّ أخیك ثمّ الأقرب فالأقرب. »
(اما كسانی رحم تو هستند؛ پس حقـوق آنان زیاد است ؛به اندازه تعداد اقارب و نزدیكان انسان و خداونـد بر تو واجـب نموده است حق مادرت و حق پدرت و حـق فرزندانت و حق برادر و خواهرت و بعد حق سایر نزدیكانت ؛ پس هركه قریب‌تر است مقدم‌تر است و رعایت حقش در اولویت قرار دارد.

3. در آیه‌ای از قرآن می‌خوانیم: نسَآوُكُمْ حَرْثٌ لَّكُمْ (بقره/223)[زنان شما، چونان زمین کشت شمایند]

همچنانکه زمین کشاورزی اگر حاصل‌خیز و بذرپرور نباشد، محصول نیک نخواهد داد؛ همچنین رحم مادر اگر ناپاک باشد، تولید محصول پاک نمی‌کند. در روانشناسی دانش دین گفته می‌شود در طول دوره بارداری،نه تنها کوچک‌ترین فعل حرام که حتی کمترین فکر خراب نیز مستقیما بر جنین اثر می‌گذارد.
دو. احادیث و روایات ماثور دینی
داستان فرزندآوری حضرت مریم(س) در قرآن، نشان می‌دهد توجه به اصالت و جایگاه ممتاز خانواده، حتی در گذشته‌های دور نیز به عنوان یکی از معیارهای شناخت و قضاوت درباره شخصیت اشخاص انگاشته می‌شده است

گذشته از آیات کلام وحی، در متون ماثور روایی نیز فراوان بر اهمیت اصالت خانوادگی انگشت تاکید نهاده شده است که از آن جمله‌اند:
1. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: اختارو لنطفکم فان الخال احد الضحیعن (روضه‌المتقین، ج8)
[برای نطفه های خود همسران شایسته انتخاب کنید زیرا دایی یکی از کسانی است که در پیدایش نسل شایسته اثر دارد.]
2. روایت معروف دیگری از حضرت ختمی مرتبت:
ایاکم وخضراء الدمن، قیل یارسول الله ومن خضراء الدمن قال صلی الله علیه و آله: المرئة الحسناء فی منبت السوء
از گیاهان (زیبایی که) بر مزبله ها می روید بپرهیزید! عرض کردند: ای رسول خدا! گیاهان زیبایی که بر مزبله ها می روید اشاره به چه کسی است; فرمود: زن زیبایی که در خانواده بد پرورش یافته است
(وسائل الشیعه، جلد 14، صفحه 19).

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: