بخشیدن قاتل
پاسخ:اتفاقا بر عكس آنچه كه شما ذكر كرديد امام علي عليه السلام در مورد قاتل خود فرمود:
اگر من زنده بمانم خود صاحب اختيار و ولي خون خود هستم، و اگر بميرم و فاني گردم، فناء ميعاد و ميقات من است، و اگر ضارب را عفو كنم اين عفو براي من موجب تقرب و براي شما حسنهاي است. پس بنابراين عفو كنيد و از جرم ضارب چشم بپوشيد، آيا دوست نداريد كه خداوند نيز از خطاها و گناهان شما در گذرد؟
پس چه بسيار حسرت است براي كسيكه در غفلت بسر ميبرد اينكه عُمرش، حجت خدا عليه او باشد، يا آنكه روزگار و ايامش او را به شقاوت بكشاند.
خداوند ما را و شما را از افرادي قرار دهد كه هيچ رغبت و ميلي آنها را از اطاعت خداي تعالي باز ندارد، و بعد از مردن هيچ نقمت و گرفتاري و عقوبتي بر آنها بار نشود، پس حقاً و صرفاً ما براي خدا هستيم و به خدا هستيم.
پس رو به حضرت امام حسن عليه السلام نموده و فرمودند: اي نور چشم و اي فرزند من! فقط يك ضربه در مقابل يك ضربه؛ و در زياده روي گناه است، و گناه مكن.»
حال اين سوال پيش مي آيد كه چرا امام حسن عليه السلام قصاص فرمود.
در پاسخ به سوال شما بايد گفت: عوامل متعددي سبب قصاص ابن ملجم گرديد:
1. همانگونه كه ميدانيد، حكم قصاص مسئلهاي است كه تمامي اولياي دم بايد در مورد آن نظر بدهند. اميرالمومنين علي عليهالسلام بجز فرزندان حضرت زهرا از ديگر همسرانشان نيز صاحب فرزنداني بودند كه بجز قصاص به امر ديگري راضي نبودند. تاريخ آمده است: برخي دختران اميرالمومنين از امام حسن عليهالسلام درخواست قصاص سريع قاتل را داشتند.
2. اميرالمومنين علي عليهالسلام رهبر جامعه بزرگ اسلامي آن زمان بودند. هر چند مردم كوفه به دليل دنيا طلبي و ... حضرت را بسيار ميآزردند اما قلبا وي را رهبري عادل و محبوب ميدانستند و هرگز حاضر به رها كردن قاتل ايشان نبودند. به عبارتي ديگر عموم جامعه خواستار قصاص وي بودند.
3. چه بسا عدم قصاص ابن ملجم سبب ايجاد جنگي ديگر ميان ميان مردم اندك اما با وفا و مومن كوفه (و نه همه آنان) با خوارج ميگرديد كه در ميان مردم كوفه و نواحي اطراف آن زندگي ميكردند. اين جنگ در شرايطي كه معاويه در كمين ضربه زدن و تصرف شهر كوفه بود، براي كوفيان حكم نابودي آنان را داشت.
4. برخي معتقدند: عدم عفو حضرت مجتبي به علّت عدم مساعدت جوّ مناطق اسلامي در آن روز بوده است. چون با وجود توطئههاي معاويه، و تمرّد اهالي كوفه از ادامۀ جنگ، و اضطراب و تشويش دولت و حكومت اسلام؛ عفو عبدالرّحمن بن ملجم دليل بر شكست و ضعف دولت حضرت مجتبي محسوب ميشد، فلذا حضرت بر اساس مصلحت عامّۀ مسلمانان قصاص را مقدّم داشتند.
ميل أميرالمؤمنين عليه السّلام به عفو بر اساس كرامت نفس و گذشت شخصي خود بوده، و قصاص حضرت مجتبي بر اساس صلاح عامّه و حفظ دولت اسلام بوده است.
5. به عقيده خوارج امام علي عليهالسلام گناهكار بود و هر گناهكاري كافر! و كشتن كافر قصاص نداشت. اگر ابن ملجم بخشيده مي شد، به صورتي غيرمستقيم روي اين تفكر صحه گذاشته شده بود!.
نظرات شما عزیزان: