تبادل لینک هوشمند 
حجت‌الاسلام سلطانی درباره خاستگاه و مقدمه بیانیه گام دوم گفت: اگر ابعاد و مختصات دوران را ترسیم کنیم، می‌توانیم به درستی خاستگاه این بیانیه را تحلیل و تبیین کنیم. اینکه وضعیت انقلاب اسلامی در داخل کشور در ۴۰ سالگی آن به کجا رسیده و چه حوادثی در آن رخ داده است، امروز به بیان دوست و دشمن ایران اسلامی دوران اقتدار خود را تجربه می‌کند.
وی ادامه داد: این در حالی است که حداقل در چهار سده اخیر هیچگاه ایران چنین اقتداری را تجربه نکرده است؛ اقتدار سیاسی، نظامی، اجتماعی، هر چند که با نقطه آرمانی زیاد فاصله داریم. در ۴۰ سالگی انقلاب در منطقه شاهد شکل‌گیری اندیشه انقلاب اسلامی و مقاومت در کشورهای اسلامی از شمال آفریقا تا حاشیه خلیج فارس و آسیای میانه و... هستیم.
این مدرس حوزه اظهار داشت: در شرایطی این بیانیه صادر می‌شود که دوران بیداری اسلامی جوامع مسلمان را دستخوش تغییرات اساسی اساسی قرار داده و این بر محوریت اندیشه‌های امام خمینی (ره) حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، با محصولات دانشی و تربیتی خویش گام دوم انقلاب را برمی‌داریم.
جنبش ضد وال استریت و جلیقه‌زردها هیمنه اقتدارگرایانه لیبرالیسم و کاپیتالیسیم را به چالش‌های بنیادین کشانده است
وی افزود: این در حالی است که در مختصات گسترده‌تر جهانی شاهد شکل‌گیری جنبش‌های اجتماعی مختلفی نظیر جنبش ضد وال استریت و جلیقه‌زردها هستیم که آتشی در زیر خاکستر بوده و هیمنه اقتدارگرایانه لیبرالیسم و کاپیتالیسیم را به چالش‌های بنیادین کشانیده است. این جنبش‌ها متأثر از اندیشه‌های انقلاب اسلامی است.
حجت‌الاسلام سلطانی با تأکید بر اینکه به زودی شاهد پایان دیکتاتوری و سیطره اندیشه‌های مادیگرایانه لیبرالیسم فرهنگی و کاپیتالیسم اقتصادی خواهیم بود، اظهار داشت: در چنین زمانی، بیانیه گام دوم انقلاب صادر می‌شود و صادرکننده این پیام رهبری دینی با جاذبه‌های معنوی است.زیرا ابزار ولایت فقیه ابزاری برای هدایت جامعه اسلامی بر محوریت توحید و اصالت قرب الی الله در پرتو قرآن و اهل بیت (ع) است و بر این اساس، بیانیه منظر و چشم‌انداز دقیقی نسبت به آینده را ترسیم می‌کند.
وی تقابل دوگانه اسلام و استکبار و مدیریت جهادی و اعتقادی را ۲ شاخصه معنویت اسلامی انقلابی برشمرد و ادامه داد: انقلاب اسلامی با نظریه ولایت فقیه ارائه‌دهنده نوعی از معنویت اجتماعی به جهان معاصر است که بر قرائت شیعی بر مدار فقه می‌چرخد. در واقع بیانیه گام دوم انقلاب جمع بین معنویت و اخلاق بوده و به دنبال تثبیت فضائل اخلاقی و جایگاه معنوی انسان است.
بیانیه گام دوم انقلاب جمع بین معنویت و اخلاق بوده و به دنبال تثبیت فضائل اخلاقی و جایگاه معنوی انسان است
این مدرس دانشگاه در پایان تصریح کرد: شالوده اصلی این بیانیه، معنویت توحیدگرای اجتماعی است. معنویتی برآمده از فقه و عرفان اسلامی، البته عرفانی که آبشخور عقلانی داشته و منبعث از وحی الهی است. عرفانی که تمام دعوت‌ها و کشش‌هایش الهی و به سوی پروردگار با کنترل غرایز انسانی و هدایت آن‌ها است. معنویتی که امروز گمشده بشر و انسان قرن بیست و یکم در تکاپوی یافتن آن است و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ترسیم‌کننده و جهت‌دهنده و سرعت بخش به آن است.
نحوه برخورد با مکاتب معنوی نوپدید / «توسل» در تشیع معنای عرفانی دارد
حجت‌الاسلام مرتضی کربلایی مدرس حوزه علمیه قم نیز در این میزگرد با اشاره به ظرفیت‌شناسی و راهبردهای تقویت معنویت اسلامی بیان داشت: معنویت سنتی اسلامی در میان جریان‌های مختلف فرهنگی از جمله حدیث، فقه، کلام و فلسفه اسلامی در قالب جریان‌های سنتی عرفان اسلامی ظهور کرده است. یعنی خاستگاه معنویت اسلامی قرآن و سنت بوده و معنویت اسلامی از این ۲ منبع ظهور یافته و سپس رشد و گسترش در قالب جریان‌های عرفانی اسلامی و توسط بزرگان ایشان بوده است.
تصوف و عرفان اسلامی در زمان معاصر ما در حال اغما بوده و بلکه مرده است و نیاز به احیاء و اصلاح دارد
وی افزود: البته تصوف و عرفان اسلامی در زمان معاصر ما در حال اغما بوده و بلکه مرده است و نیاز به احیاء و اصلاح دارد. نکته دیگر اینکه جریان‌های سنتی عرفانی در جهان اسلام غیر از معنویت‌های نوپدید و مکاتب عرفانی وارداتی است.
حجت‌الاسلام کربلایی با تأکید بر اینکه پیشینه معنویت‌های نوپدید، عموماً برای ما مجهول است و تنها کتاب‌هایشان در این سال‌ها ترجمه و چاپ شده ابراز داشت: معنویت‌های نوپدید عموماً از ادیان اصیل توحیدی مطالبی را گلچین کرده‌اند و مجموعه‌ای دست کاری شده را تحویل مخاطب می‌دهند.
وی ادامه داد: نمونه‌هایی مانند اوشو، پائولو کوئیلو و ... از اسلام تا هندوئیسم و یهودیت و مسیحیت آموزه‌هایی را گلچین کرده و بسته‌ای به نام دین یا مذهب و جریان معنوی را شکل دادند.
این کارشناس فرق و ادیان و عرفان اظهار داشت: در این گلچین مجاهدات و مناسک ادیان توحیدی را هم حذف می‌کنند. برخی از آداب و مجاهدت‌های معنوی و مخالفت با هوای نفس که در ادیان توحیدی وجود دارد، حذف می‌شود تا راحت مخاطب جذب شود.
اولین روش حاکم بر معنویت‌های نوپدید غالباً این است که قوه وهم مخاطب را تقویت می‌کند و در نتیجه او احوالی پیدا کند!
وی گفت: اولین روش حاکم بر معنویت‌های نوپدید غالباً این است که قوه وهم مخاطب را تقویت می‌کند و در نتیجه او احوالی پیدا کند! حتی گاهی شخص به کشف‌های مثالی به اصطلاح عرفانی می‌رسد! دومین روش آن‌ها این است که اخلاق را حذف می‌کنند و هیچ محدودیت اخلاقی برای پیروان خود تعریف نمی‌کنند.
حجت‌الاسلام کربلایی با بیان اینکه مسئولیت‌‌گریزی یکی از پیامدهای نفی اخلاق است، تصریح کرد: مسأله مسؤولیت‌گریزی و بهره‌مندی بدون مسؤولیت از غریزه جنسی، ارتباط بدون حد و مرز زن و مرد همه در این بخش است. سومین مورد اینکه در این عرفان‌واره‌ها بسیاری از اعمال خلاف عقل و منطق به گونه‌ای توسط سران اینها مطرح می‌شود که مورد استقبال مخاطبان خود به ویژه جوانان قرار می‌گیرد.
وی افزود: چهارمین روش معنویت‌های نوپدید این است که همه این ادیان جدید وارداتی یک نقطه مشترک دارند و آن اعتقاد به ادغام و یکی کردن تمامی ادیان با هم است و در نهایت ایجاد نظم نوین جهانی و سلطه بر کل جهان! از سوی دیگر در ادیان توحیدی مسأله اخلاق و شریعت و عقل مطرح است و همین، ادیان توحیدی مانع جریان‌های معنوی نوپدید است.
این مدرس حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه ادیان الهی سد محکم در مقابل از مکاتب معنوی نوپدید است، خاطرنشان کرد: آن‌ها می‌خواهند ادیان اصیل الهی را از درون تخریب کنند. یک زمان در بوسنی به اسم مسیحیت، نسل‌کشی راه میاندازند و در میانمار زنده بچه‌ها را به اسم بودیسم می‌کشند یا به اسم اسلام در قالب سلفی و داعش سر می‌برند! نتیجه این می‌شود که ادیان الهی خشک و پوشالی هستند و دین موجب قتل و غارت است! حالا ای جوان دنبال کمال و معنویت هستی بیا از اشو و اکنکار و سای بابا و.... پیروی کن!
وی با اشاره به توصیه‌های عرفانی اسلام برای سبک زندگی معنوی ادامه داد: سبک زندگی و سیره معصومین (ع) و تعالیمی که در قرآن از مسأله توحید، مراتب توحید، توحید افعالی، مراقبه نفس جوانمردی و مروت، ایثار، تواضع، توکل و ایمان و محبت و عشق به خداوند متعال و موجودات دیگر خیلی پررنگ است.
حجت‌الاسلام کربلایی با بیان اینکه اسلام و مخصوصا تشیع مشحون از آموزه‌های بلند معنوی در بعد هستی‌شناختی، انسان‌شناختی و جهان‌شناختی است، اظهار داشت: عارفانی که در دوره نخستین عرفان را شکل دادند، خاستگاه اصلی این آموزه‌ها و تعالیم را قرآن کریم و سنت نبوی می‌دانند. مواردی نظیر سبک زندگی، نوع تعامل با خانواده و اجتماع، مسأله عبادت‌های ویژه و خلوت کردن‌ها، شب زنده‌داری و مراقبه داشتن و ذکرهای دائمی داشتن و.... خوب معرفی نشده است، زیرا از همان دوران نخستین شکل‌گیری حکمت و عرفان در اسلام اختلاف مبنا میان عرفا، محدثین و فقها ... وجود داشته است و هنوز وجود دارد.
عنصر سازنده معنویت اصیل اسلامی «خداوند» است. به لحاظ غایت‌شناسی، قرب الهی هدف نهایی در معنویت و عرفان اسلامی است
وی با اشاره به اینکه بزرگان عرفای مسلمان تعالیمشان نشأت گرفته از قرآن و سنت است، افزود: اما بین علمای اسلامی تفاوت مبنا در تلقی از معارف دین در باب توحید، فهم قرآن و حتی ولایت وجود دارد و این اختلاف مبانی موجب شده که موضع‌گیری‌ها و هجمه‌هایی را از ناحیه برخی فقها نسبت به معنویت سنتی اسلامی ببینیم.
این کارشناس فلسفه و عرفان اسلامی بیان داشت: این عالمان توحید ذاتی و وحدت وجود عرفانی، توحید افعالی، یا برداشت عرفا از موضوع ولایت را نمی‌پذیرند و بدعت در دین می‌دانند. بنابراین ظهور اختلاف بین عرفا، فقها و محدثین باعث شده که یک
فاصله‌ای در این عرصه ببینیم و چون جنبه فقاهت بعد اجتماعی‌اش غلیظ‌تر است، توان اجتماعی از ناحیه فقها بوده موجب شده عرفا در این زمینه منزوی باشند.
وی درباره ویژگی‌های معنویت اصیل و سنتی اسلام گفت: عنصر سازنده معنویت اصیل اسلامی «خداوند» است. به لحاظ غایت‌شناسی، قرب الهی هدف نهایی در معنویت و عرفان اسلامی است. رسیدن به خدا به عنوان هدف مطرح است. در حالی که در معنویت‌های نوپدید آنچه اصل است آرامش یافتن و شاد شدن برای کم شدن استرس‌های برخاسته از مدرنیته و پس مدرنیسم است!
حجت‌الاسلام کربلایی با اشاره به اینکه در عرفان اسلامی هیچگاه مخالفت رسمی با عقل و منطق نمی‌بینیم، ابراز داشت: معنویت‌های نوپدید با عقل و میزان بودن آن در ستیز هستند. همچنین معنویت اصیل اسلامی مطابق با شریعت است. از صدر نخستین اسلام تا الان شریعت میزان است. ویژگی دیگر عرفان و معنویت اصیل اسلامی این است که این جریان برخاسته از فطرت آدمی و به تعبیری هماهنگی و سازگاری با فطرت انسان‌ها دارد.
در معنویت‌های نوپدید نخست خداوند و شناخت او مطرح نیست. در این معنویت‌ها شادی، سرور و دوری از استرس به عنوان غایت مطرح است
وی با اشاره به شاخصه‌های معنویت نوپدید گفت: در معنویت‌های نوپدید نخست خداوند و شناخت او مطرح نیست. در این معنویت‌ها شادی، سرور و دوری از استرس به عنوان غایت مطرح است. همچنین عقل‌گریزی و منطق‌ستیزی از دیگر شاخصه‌های این معنویت‌های کاذب است. تعالیم‌ها این مکاتب متناقض است. فقه‌گریزی، نفی شریعت و شریعت‌ستیزی و نفی ادیان هم به صورت مشترک در آن‌ها به چشم می‌خورد.
مدرس حوزه علمیه قم انکار معاد و تأکید بر تناسخ را از دیگر شاخصه‌های معنویت‌های نوپدید دانست و ابراز داشت: این جریان‌ها به معاد اعتقادی ندارند. لذت‌گرا بر محور اصل بودن انسان و حیات دنیوی او هستند و و نیز فرقه‌گرا هستند. در این عرفان‌واره‌ها بزرگان آن‌ها دعوت به خود می‌کند. در حالی که در عرفان اصیل دعوت به خدا اصل است.
وی درباره راه‌های مواجهه با این عرفان‌های نوپدید گفت: مکاتب معنوی نوپدید خرده فرهنگ هستند و طبیعتاً باید راهکارها فرهنگی باشد. در این زمینه ضروری است که فرهنگ تقویت شود. عرفان اصیل و حقیقی شناخته شود. بنابراین شناساندن عرفان اصیل و حقیقی در بحث راهکارها برای مواجهه و تأکید بر عقلانیت و پرهیز از خرافات، طراحی مهندسی اخلاقی ـ معنوی ـ تربیتی از آموزش و پرورش و مدرسه، دبیرستان تا حوزه و دانشگاه باید صورت گیرد.
حجت‌الاسلام کربلایی با بیان اینکه خلاءهای قانونی در این عرصه وجود دارد، اظهار داشت: توجه کنیم که نیاز به برخوردهای تنش‌زا نداریم. بلکه برخوردهای ایجابی و معقول و قانونی نیاز است. همچنان که فرقه‌سازی وحدت جامعه را از بین می‌برد، برخوردهای تند هم باعث فرقه‌سازی می‌شود.
وی ادامه داد: نکته دیگر استفاده کردن از ظرفیت مناسبت‌های دینی، مجالس مذهبی، اعیاد و مخصوصا فرهنگ توسل به اهل بیت (ع) است. توسل فقط اظهار گریه و شادی کردن نیست، بلکه «توسل» در تشیع معنای عرفانی دارد، اینکه از اولیای خدا کمک بگیریم تا از توسل به توصل و وصول به خداوندمتعال برسیم./504/422/ح
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: معنویت
برچسب‌ها: معنوی