آموزش عرفان

آیا عارف شدن به معناى واقعى‏ كلمه (مثل امام خمینى رحمه الله) نیاز به آموزش دارد یا نه؟ تا آنجا كه مى‏دانیم امام دروس عرفانى در حوزه داشته‏اند؛ حال اگر عرفان علم مربوطه را مى‏خواهد، چگونه مى‏توانیم آن علم را بیاموزیم؟

در نتیجه در مقام عمل و در مقام سلوك الى اللَّه- در اینكه چه باید بكنندو چگونه باید به عبودیت و سلوك بپردازند- از بصیرت لازم برخوردار بوده و با معرفت به طریق الى اللَّه، قدم بگذارند. بنابراین آموزش این موارد، امرى بایسته و ضرورى است. «1» بسیارى از عارفان نامور- به خصوص عارفان پس از ابن عربى- معتقدند:
فراگیرى عرفان نظرى، زمینه را براى عرفان عملى فراهم مى‏سازد.
«عرفان عملى»؛ یعنى، سیر و سلوك و وصول و فنا و «عرفان نظرى»؛ یعنى، ضوابط و روش‏هاى كشف و شهود. «2» اگر این تعریف از عرفان نظرى را بپذیریم، این عرفان نیازمند آموزش است تا ما را در حوزه عمل مددكار باشد. امّا اگر مقصود از «عرفان نظرى»، مجموعه‏اى از معارف درباره خدا، جهان و انسان با مایه‏گیرى از اصول كشفى باشد، در این صورت نیز فراگیرى و آموزش آن، «3» براى سلوكِ صحیح و متقن، لازم است؛ چون تكمیل قوه نظرى و احاطه به مبانى نظرى در علوم معارف مربوط به مبدأ و معاد در اوایل سلوك، یكى از دو وسیله رسیدن به مدارج یقین و از مراتب كشف و شهود است.
به عبارت دیگر منشأ پرواز انسان از سرازیرى ناسوت به عالم بى‏انتهاى ربوبى، دو قوه است كه حضرت حق در انسان به ودیعت نهاده است و این دو به منزله دو بال براى صعود انسان به قله «حقیقت» محسوب مى‏شود. قوه اوّل «عقل نظرى» و قوه دوّم «عقل عملى» است. به وسیله عقل نظرى- كه در عرفان نظرى متجلى است- آدمى به مقام «علم‏الیقین» و به واسطه عقل عملى‏ كه در عرفان عملى نمایان است- انسان به مقام «حق‏الیقین» و «عین‏الیقین» مى‏رسد. «1» مرحوم حاجى سبزوارى در اسرارالحكم مى‏نویسد:
«این دو (عرفان نظرى و عرفان عملى) به منزله دوبال انسانند كه او باید با این دو بال پرواز كند و اوج بگیرد» «2».
گفتنى است آموزش عرفان نظرى براى عارف، جنبه مقدمى و فرعى دارد، نه هدف و اصلى؛ چنان كه در عرفان عملى نیز سیر و سلوك، راهى براى وصول به حقیقت است. به هر حال عارف دنبال چشمى است كه حقیقت را ببیند، نه اینكه بفهمد.
آن كه او را چشم دل شد دیدبان دید خواهد چشم او عین العیان‏
با تواتر نیست قانع جان او بل ز چشم دل رسد ایقان او «3»
در خصوص چگونگى فراگیرى عرفان نظرى، باید پس از یادگیرى منطق، برخى از كتاب‏هاى فلسفى چون الهیات شفا و نهایةالحكمة علامه طباطبایى و اشارات ابن سینا (ج 3)، و آن گاه كتاب‏هایى چون تمهیدالقواعد ابن تركه یا فصوص‏الحكم ابن عربى با كمك استاد خوانده شود.منبع :پرسمان/معارف

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: