تقویت مهارت گوش دادن در کودکان

افزایش مهارت گوش دادن فعال در کودکان

مهارتهای اجتماعی کودکان

اولیای کودکان امیدوارند که کودکانشان در مدت زمانی که به پیش دبستان می‌روند چیزهای زیادی یاد بگیرند، شعر بخوانند نقاشی کنند و مفاهیم علمی را بیاموزند اما باید توجه داشت که کسب مهارت‌های دیگری لازم است تا یادگیری برای کودک تسهیل شود. مطالعات نشان می‌دهند که کودک در آغاز ورود به پیش دبستان نیازمند کسب و توسعه‌ی مهارت‌ های اجتماعی هستند که کلید یادگیری محسوب می‌شوند. به عبارت دیگر، این گونه مهارت‌ها اساس یادگیری خواندن، نوشتن ریاضیات و علوم هستند. تقویت اعتماد به نفس، مهارت همکاری و ارتباط با دیگران، خود کنترلی و حس کنجکاوی از جمله‌ی این مهارت‌ های اجتماعی هستند.

خود کنترلی در کودکان

خود کنترلی یکی از مهارت های تفکر می باشد که کمک می کند بچه ها یاد بگیرند احساسات و رفتارهایشان را در جهت یک تصمیم گیری خوب کنترل کنند، بعلاوه به کاهش اعمال تکانشی و مقابله ی موثر با نا امیدی نیز کمک می کند.به عنوان مثال ،یک کودک ممکن است هنگام مواجهه با مسائل سخت در آزمون کنترل خودش را از دست بدهد، به جای اینکه بدون فکر کردن چیزی در جواب بنویسد، به موقع اضطراب خود را کنترل می کندو وقتی آرام شد شروع به فکر کردن در مورد راه حل مسئله می کند.

علاقه کودک به شنیدن داستانهای تکراری

صد و سی و هفتمین بار است که داستان کدو قلقله زن را می شنود اما هنوز مثل بار اول (بلکه بیشتر) از شنیدن آن لذت می برد. هر چند این کار بچه ها حوصله والدین را سر می برد اما کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد. 

اما چرا بچه ها به شنیدن داستانهای تکراری علاقه نشان می دهند؟ 

در واقع این موضوع با تمام سادگی اش نکات جالبی دارد که شنیدن آنها می تواند به بالا رفتن شناخت ما از دنیای کودکان کمک کند. 
1. ما بزرگترها هم فیلم های تکراری می بینیم و لذت می بریم و با هر بار دیدن فیلم به جزئیات بیشتری از آن توجه می کنیم. همین مسئله برای بچه ها هم هست البته به دلیل اینکه هنوز حافظه و قدرت توجه بچه ها رشد کافی پیدا نکرده تعداد این تکرار بیشتر می شود. 
2. بچه ها با داستان ما تصویر سازی می کنند و از تصویری که ساخته اند لذت می برند. تکرار کردن داستان موجب می شود تصویر ذهنی آنها شفاف تر شود. 
3. بچه ها با تکرار داستان آن را حفظ می شوند و می توانند اتفاقات بعدی را پیش بینی کنند. این حالت به آنها آرامش می دهد. در واقع بچه ها در دنیای خیالی داستان زندگی می کنند. طبیعی است که دوست دارند بتوانند وقایع بعدی زندگی خیالی شان را پیش بینی کنند. 
4. یادگرفتن داستان که با تکرار به دست می آید خودش برای بچه ها جالب است. 
5. از اینکه او را در آغوش گرفته اید و با عشق و محبت برایش داستان تعریف می کند لذت می برد و دوست دارد هر شب همین ماجرا تکرار شود بنابراین سعی می کند تا می تواند "دیشب" را با همه جزئیانش شبیه سازی کند.

آماده سازی عاطفی کودک برای اسباب کشی

«اثاث کشی» بنویسیم یا «اسباب کشی» فرقی در اصل ماجرا نمی کند. باید رفت. اینجور وقتها پدرها و مادرها "ذهنشان" درگیر می شود و بچه ها "قلبشان". قرار است از فردا تنها شود. دیگر خبری از ماهان و شایان و باران نیست که با هم بازی کنند. کلاس نقاشی خاله رویا هم نیست. مامان بزرگ را هم دیگر نمی تواند زود به زود ببیند. این همه تغییر "یهویی" برای بعضی از بچه ها "سخت" است و برای بعضی ها "خیلی سخت". 
نقش بابا و مامان اینجا خیلی مهم است که چگونه به کودکشان کمک کنند که با شرایط جدید کنار بیاید. اگر اسباب کشی دارید این چند نکته را بدانید بد نیست: 

1. از مدتی قبل درباره موضوع صحبت کنید و اجازه بدهید کودک نگرانی هایش را به زبان بیاورد. خودتان را خوشحال نشان بدهید و تا می توانید از نکات مثبت محل جدید تبلغات کنید. اینکه نزدیک پارک و شهربازی است، اینکه خانه جدید بزرگتر است هر یک از بچه ها می تواند برای خودش یک اتاق داشته باشد و... 
2. اگر ممکن است چند وقت قبل با هم بروید و خانه جدید را ببینید و اجازه بدهید اتاق خودش را انتخاب کند و درباره چیدمان اتاقش نظر بدهد و...
3. به او اطمینان دهید که قرار نیست دوستانش را از دست بدهد. پس آدرس و شماره تلفن خانه جدید را به دوستانش بدهید تا با هم در تماس باشند و قول بدهید هر از چند گاهی او را به محله قبلی می آورید تا دوستانش را ببیند. 
4. هنگام جمع و جور کردن بسته ها از فرزندتان کمک بگیرید. بچه ها این کارها را دوست دارند و کمی از اندوه رفتن را فراموش می کنند. 
5. در صورت امکان اتاقش را زودتر بچینید و وسایل شخصی به خصوص اسباب بازی هایش را در دسترس قرار دهید(در بسته جدا) تا مجبور نشوید در انبار کاه دنبال سوزن بگردید. 
6. هر چند کار آسانی نیست اما سعی کنید در گیر و دار اسباب کشی از توجه کافی به بچه ها غافل نشوید. بخصوص که آنها احساس تنهایی می کنند و توجه بیشتری نیاز دارند. 
7. سعی کنید با جابجا شدن محل زندگی مجبور نشوید مهد یا مدرسه کودک را هم تغییر دهید که این خودش مصیبت دیگری است.

مگه نگفتم؟ راهی آسان برای لجبازتر کردن بچه ها

« مگه نگفتم؟ » روشی است برای خنک شدن دل والدین و لجبازتر شدن بچه‌ها. در این روش مادر بارها به فرزندش تذکر می‌دهد که: «هوای پارک سرده یه لباس گرم بپوش» و بچه هم می‌گوید: «نه، همین‌که پوشیدم خوشگل تره» اما وقتی از ماشین پیاده می‌شوند بچه سردش می‌شود و اینجا نوبت مادر است که هشدارهای قبلی‌اش را مثل چماق توی سر بچه بکوبد که:  

«مگه نگفتم هوای پارک سرده هان؟ گفتم یا نگفتم؟»

در اینجا مادر از درایت خودش احساس غرور می‌کند و امیدوار است این اتفاق درس عبرتی بشود برای آینده.  اما بچه، نه‌تنها از رفتارش درس نمی‌گیرد و سر عقل نمی‌آید بلکه از اینکه این‌طور تحقیرشده عصبانی می‌شود و در اولین فرصت این تحقیر مادر را با منفی کاری و لجبازی بیشتر تلافی می‌کند.

این جور مواقع بهتر است مادر گرامی خیلی محترمانه لباس گرمی را که همراهش آورده به بچه بدهد تا بپوشد و دور سرکوفتهای بعدی را خط بکشد. اینطوری شاید درس عبرت بشود. شاید هم نشود.

 بچه است دیگر!  

برگرفته از  کتاب «نوموخام» به قلم سید مهدی خدایی

خود کنترلی در کودکان

خود کنترلی یکی از مهارت های تفکر می باشد که کمک می کند بچه ها یاد بگیرند احساسات و رفتارهایشان را در جهت یک تصمیم گیری خوب کنترل کنند، بعلاوه به کاهش اعمال تکانشی و مقابله ی موثر با نا امیدی نیز کمک می کند.به عنوان مثال ،یک کودک ممکن است هنگام مواجهه با مسائل سخت در آزمون کنترل خودش را از دست بدهد، به جای اینکه بدون فکر کردن چیزی در جواب بنویسد، به موقع اضطراب خود را کنترل می کندو وقتی آرام شد شروع به فکر کردن در مورد راه حل مسئله می کند.

علاقه کودک به شنیدن داستانهای تکراری

 صد و سی و هفتمین بار است که داستان کدو قلقله زن را می شنود اما هنوز مثل بار اول (بلکه بیشتر) از شنیدن آن لذت می برد. هر چند این کار بچه ها حوصله والدین را سر می برد اما کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد. 

اما چرا بچه ها به شنیدن داستانهای تکراری علاقه نشان می دهند؟ 

در واقع این موضوع با تمام سادگی اش نکات جالبی دارد که شنیدن آنها می تواند به بالا رفتن شناخت ما از دنیای کودکان کمک کند. 
1. ما بزرگترها هم فیلم های تکراری می بینیم و لذت می بریم و با هر بار دیدن فیلم به جزئیات بیشتری از آن توجه می کنیم. همین مسئله برای بچه ها هم هست البته به دلیل اینکه هنوز حافظه و قدرت توجه بچه ها رشد کافی پیدا نکرده تعداد این تکرار بیشتر می شود. 
2. بچه ها با داستان ما تصویر سازی می کنند و از تصویری که ساخته اند لذت می برند. تکرار کردن داستان موجب می شود تصویر ذهنی آنها شفاف تر شود. 
3. بچه ها با تکرار داستان آن را حفظ می شوند و می توانند اتفاقات بعدی را پیش بینی کنند. این حالت به آنها آرامش می دهد. در واقع بچه ها در دنیای خیالی داستان زندگی می کنند. طبیعی است که دوست دارند بتوانند وقایع بعدی زندگی خیالی شان را پیش بینی کنند. 
4. یادگرفتن داستان که با تکرار به دست می آید خودش برای بچه ها جالب است. 
5. از اینکه او را در آغوش گرفته اید و با عشق و محبت برایش داستان تعریف می کند لذت می برد و دوست دارد هر شب همین ماجرا تکرار شود بنابراین سعی می کند تا می تواند "دیشب" را با همه جزئیانش شبیه سازی کند.

آماده سازی عاطفی کودک برای اسباب کشی

«اثاث کشی» بنویسیم یا «اسباب کشی» فرقی در اصل ماجرا نمی کند. باید رفت. اینجور وقتها پدرها و مادرها "ذهنشان" درگیر می شود و بچه ها "قلبشان". قرار است از فردا تنها شود. دیگر خبری از ماهان و شایان و باران نیست که با هم بازی کنند. کلاس نقاشی خاله رویا هم نیست. مامان بزرگ را هم دیگر نمی تواند زود به زود ببیند. این همه تغییر "یهویی" برای بعضی از بچه ها "سخت" است و برای بعضی ها "خیلی سخت". 
نقش بابا و مامان اینجا خیلی مهم است که چگونه به کودکشان کمک کنند که با شرایط جدید کنار بیاید. اگر اسباب کشی دارید این چند نکته را بدانید بد نیست: 

1. از مدتی قبل درباره موضوع صحبت کنید و اجازه بدهید کودک نگرانی هایش را به زبان بیاورد. خودتان را خوشحال نشان بدهید و تا می توانید از نکات مثبت محل جدید تبلغات کنید. اینکه نزدیک پارک و شهربازی است، اینکه خانه جدید بزرگتر است هر یک از بچه ها می تواند برای خودش یک اتاق داشته باشد و... 
2. اگر ممکن است چند وقت قبل با هم بروید و خانه جدید را ببینید و اجازه بدهید اتاق خودش را انتخاب کند و درباره چیدمان اتاقش نظر بدهد و...
3. به او اطمینان دهید که قرار نیست دوستانش را از دست بدهد. پس آدرس و شماره تلفن خانه جدید را به دوستانش بدهید تا با هم در تماس باشند و قول بدهید هر از چند گاهی او را به محله قبلی می آورید تا دوستانش را ببیند. 
4. هنگام جمع و جور کردن بسته ها از فرزندتان کمک بگیرید. بچه ها این کارها را دوست دارند و کمی از اندوه رفتن را فراموش می کنند. 
5. در صورت امکان اتاقش را زودتر بچینید و وسایل شخصی به خصوص اسباب بازی هایش را در دسترس قرار دهید(در بسته جدا) تا مجبور نشوید در انبار کاه دنبال سوزن بگردید. 
6. هر چند کار آسانی نیست اما سعی کنید در گیر و دار اسباب کشی از توجه کافی به بچه ها غافل نشوید. بخصوص که آنها احساس تنهایی می کنند و توجه بیشتری نیاز دارند. 
7. سعی کنید با جابجا شدن محل زندگی مجبور نشوید مهد یا مدرسه کودک را هم تغییر دهید که این خودش مصیبت دیگری است.

مگه نگفتم؟ راهی آسان برای لجبازتر کردن بچه ها

« مگه نگفتم؟ » روشی است برای خنک شدن دل والدین و لجبازتر شدن بچه‌ها. در این روش مادر بارها به فرزندش تذکر می‌دهد که: «هوای پارک سرده یه لباس گرم بپوش» و بچه هم می‌گوید: «نه، همین‌که پوشیدم خوشگل تره» اما وقتی از ماشین پیاده می‌شوند بچه سردش می‌شود و اینجا نوبت مادر است که هشدارهای قبلی‌اش را مثل چماق توی سر بچه بکوبد که:  

«مگه نگفتم هوای پارک سرده هان؟ گفتم یا نگفتم؟»

در اینجا مادر از درایت خودش احساس غرور می‌کند و امیدوار است این اتفاق درس عبرتی بشود برای آینده.  اما بچه، نه‌تنها از رفتارش درس نمی‌گیرد و سر عقل نمی‌آید بلکه از اینکه این‌طور تحقیرشده عصبانی می‌شود و در اولین فرصت این تحقیر مادر را با منفی کاری و لجبازی بیشتر تلافی می‌کند.

این جور مواقع بهتر است مادر گرامی خیلی محترمانه لباس گرمی را که همراهش آورده به بچه بدهد تا بپوشد و دور سرکوفتهای بعدی را خط بکشد. اینطوری شاید درس عبرت بشود. شاید هم نشود.

 بچه است دیگر!  

برگرفته از  کتاب «نوموخام» به قلم سید مهدی خدایی

منبع: نرم افزار باد صبا