پرسش: منظور از تنبیه زنان در قرآن کریم چیست؟

قبل از جواب مفصل باید بگم که در اسلام تنبیه کلا توصیه نشده است و هرجا هم صحبتی از تنبیه وضرب شده است حرف از چوب مسواک ومانند آن است.
در روایتی داریم که زدن زنان (ضرب) اونم در مواقعی که واقعا لازم باشه با سختگیری در پوشاک وخوراک است.

به هرحال این هم جواب مفصل :
آیه نشوز كدام آیه است؟ آیا تنبیه زنان توسط مردان با كرامت انسانی سازگار است؟درباره زنان ناشزه به شوهران اجازه داده شده است كه با مراعات احتیاط آنان را تنبیه كنند.

میفرماید: «وَ الّلاتی تَخافُون نُشُوزهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَ اهْجُرُوهُنَّ فِی المَضاجِعِ وَ اضْرِبُوهُنَّ فَاِنَ أَطَعْنَكُمْ فَلا تَبْغُوا عَلَیْهِنَّ سَبیلاً» نساء/34 [آن دسته از زنان را كه از طغیان و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید و (اگر مؤثر واقع نشد) در بستر از آنها دوری كنید، و (اگر آن هم مؤثر نشد و راهی جز شدت عمل نبود) آنها را تنبیه نمایید، اگر از شما پیروی كردند به آنها تعدی نكنید.]
منظور از زنان ناشزه آنهایی هستند كه از انجام وظایف زناشویی سرباز میزنند و نشانه های مختلف ناسازگاری در آنها ظاهر میشود.

در آیه فوق سه نوع تعزیر برای چنین زنانی در نظر گرفته شده است:
اول: پند و اندرز
دوم: كناره گیری از آنان
سوم: تنبیه بدنی و
هر یك از این مراحل سه گانه در صورتی است كه مرحلة قبل مؤثّر واقع نشود.

و از اینجا جواب سؤالی كه هنگام طرح این آیه در اذهان بسیاری مطرح میشود و آن اینكه چگونه ممكن است اسلام به مردان اجازه دهد كه در مورد زنان متوسل به تنبیه بدنی شوند و آنان را بزنند، در حالی كه این امر با كرامت انسان مخصوصاً انسانی كه شریك زندگی اوست هماهنگ نیست، روشن میشود زیرا :


اولاً: منظور از ضرب و تنبیه بدنی در اینجا این نیست كه شلاق بردارد و گوشت و پوست را باهم مخلوط كند و یا سیلی بر صورتش بنوازد و سیاه و كبود كند، چراكه هیچ یك از اینها در شرع اسلام جایز نیست و حتی دیه دارد.
منظور تنبیه ملایمی است كه نه سبب جراحت گردد و نه سرخ و سیاه و كبود كند، تا آنجا كه جمعی از مفسّران در توضیح آیه گفتهاند چیزی مانند زدن روی دستها با چوب مسواك! و یا تنبیهی شبیه آنكه او را كمی ناراحت سازد، ولی شدید نباشد و مجروح نكند.

 

پرسش


تفسير و شرح دقيق آيه 34، سوره نساء «الرِّجالُ قَوّامُون عَلى النّساءِ» را بنويسيد و توضيح دهيد تسلط مردان بر زنان چگونه و به چه نحو است.


پاسخ :


«قوامون» مبالغه قيّم است و قيم در اين جا به معناى سرپرست است. در توضيح معناى آيه، بايد به اين نكته توجه داشت كه خانواده يك واحد كوچك اجتماعى است و همانند يك اجتماع بزرگ، بايد رهبر واحدى داشته باشد؛ زيرا اگر اداره اين اجتماع كوچك بر عهده بيش از يك نفر قرار گيرد، ممكن است به هرج و مرج و آشوب بينجامد و ايجاد مشكل كند؛ در نتيجه، مرد يا زن يكى بايد رئيس خانواده و ديگرى معاون و تحت نظارت او باشد. قرآن در اين جا تصريح مى‏كند كه مقام سرپرستى از آن مرد است.كه البته، اين به معناى استبداد و اجحاف و تعدى نيست، بلكه هدف، ايجاد رهبرى واحد همراه با مسؤوليت‏ها و مشورت‏هاى لازم است.
اين موقعيت بخاطر خصوصيات موجود در مرد است، از آن جمله:
الف: ويژگيهاى ذاتى: مانند قدرت جسمانى و غلبه قدرت فكر او بر نيروى عاطفه و احساسات در مرد، به عكس زن كه از نيروى عاطفه بيشترى نسبت به مرد، بهره‏مند است. كه اين مطابق خواست‏هاى درونى و همگونه با مسؤوليت‏هاى بيرون اوست.
ب: تعهد مرد در برابر زن و فرزندان كه هزينه‏هاى زندگى و پرداخت مهر و تأمين زندگى آبرومندانه همسر و فرزندان بر عهده اوست.
البته ممكن است زنانى وجود داشته باشند كه در برخى از جهات فوق، بر شوهران خود امتياز داشته باشند، اما بايد دانست كه قوانين، همه جوانب را در نظر مى‏گيرد و به تك تك افراد و نفرات نظر ندارد، بلكه نوع و كلى را در نظر مى‏گيرد. شكى نيست كه در اكثريت خانواده‏ها، مردها براى سرپرستى، آمادگى بيشترى دارند، اگر چه زنان نيز وظايف و مسؤوليت‏هايى بر عهده دارند كه اهميت و حساسيت آن بر هيچ كس پوشيده نيست. [1]

بسم الله " یک ذکر عجیب است. زیرا " بسم الله " نور است و با گفتن " بسم الله " قلب به تپش می افتد و عقل متحیر می شود .

" بسم الله " یک پل ارتباطی بین خالق و مخلوق و یک پل ارتباطی بین دنیا و بهشت است. زیرا رسول اکرم (ص) فرمودند : چون روز قیامت شود به بنده خدا امر می شود که وارد آتش دوزخ شو چون نزدیک دوزخ می شود و می گوید " بسم الله الرحمن الرحیم " و پا در دوزخ می نهد آتش دوزخ هفتاد هزار سال از او دور می شود .

 

" بسم الله الرحمن الرحیم " : سر آغاز کتاب وحی الهی بوده بلکه تمام کتابهای آسمانی بوده است.
" بسم الله الرحمن الرحیم " : رمز بقا و دوام است .
" بسم الله الرحمن الرحیم " : رمز وصل و اتصال است .
" بسم الله الرحمن الرحیم " : عامل سربلندی و جاودانگی است .

به نام "الله"ای است که عاشق است و معشوق است و خود،
حقیقت عشق است. عاشق، می‌فهمد که عاشق چه می‌گوید
و اگر انسان عاشق نباشد، معنای کلام خداوند پر محبت را درک نمی‌کند...


"بسم الله الرّحمن الرّحیم"
چرا سوره‌های قرآن این طور شروع می‌شود؟
چرا با کلام دیگری آغاز نمی‌شود؟ دلیل تکرار پی‌در‌پی این آیه‌ی عاشقانه چیست؟
همین نشان می‌دهد که خدایی که اسلام از آن می‌گوید،
بیش از هر چیز و بیش از هر چیز دیگر مهربان و بخشنده است
و چنین خدایی، از مؤمنان به خود، انتظار مهربانی و بخشودن دارد.
تأکید قرآن و اسلام بیش از هر چیز، آن است که
ای مردم محبت را دریابید و مهربانی کنید
...پس خدایی که در دل آیات قرآن نهفته است،
در اوّل و آخر مهربان و بخشنده است.

اگر صفت دیگری دارد، این ویژگی او حالتی است از محبت بی‌پایانش.
خداوند عادل است، اما بخشش خود را بر عدالت خویش برتری می‌دهد...
این عدل عاملی است برای تحقق عشق و محبت خداوند، به همه‌ی مخلوقات خود...
خدای قهّار، همان خدای رحمان است. قهر او همان مهر اوست...
تلاش عاشق است برای نجات معشوق ...
عدلی که اساس آن محبت نباشد، از سنخ عدل الهی نیست.
خشم و قهری که باطن آن رحمت و محبت نباشد،
نه خدایی است و نه برای خدا. خدا خواهانه نیست، نفسانی و خود‌خواهانه است...
پیام منحصر به فرد و اختصاصی اسلام، بعد از "لا اله الّا الله" که پیام مشترک ادیان است،
"بسم الله الرّحمن الرّحیم" است و این به بشر می‌گوید:
اسلام دین رحمت است، نه خشونت
اسلام آیین محبت است، نه نفرت
خدایی که اسلام وصف‌اش می‌کند عاشق است
عاشق مخلوق خود است و او عاشق‌ترین است
"اَرحَم الرّاحمین" است
قرآن را با وضو باید گشود. ظاهر این وضو کار همگان است، اما باطن آن کار نوادر زمان است.
برای ورود به قرآن، باید با "بسم الله الرّحمن الرّحیم" وضو کرد
و گرنه ورود به قرآن ممکن نیست.

وضوی ظاهری با آب است و وضوی باطنی با عشق است.
باید روح را با عشق شست تا بتوان به درون قرآن راه یافت
و عمق قرآن را یافت.
باید به صفت رحمن و رحیم موصوف شد تا به ادراک وصفی که،
قرآن از خدا و حقیقت و زندگی دارد، نائل شد...
...کسی که عاشق نیست این خدا را نمی‌فهمد و بلکه از فهم و تجربه‌اش _
(که خود الله اکبر فهم ناپذیر است)_بسیار دور است.
کسی که عاشق نیست قرآن را نمی‌فهمد.
منظور آیات را در نمی‌یابد، چون نخست می‌گوید:

"بسم الله الرّحمن الرّحیم"
"وقتی می‌گویی به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان،
نمی‌توانی با نفرت و بدی عمل کنی.
"اگر الآن بگویی به نام خداوند بخشنده، اگر به راستی بگویی،
پس تو هم اکنون بخشنده‌ای. چون انسان همیشه شبیه همانی می‌شود
که آن را می‌پرستد و تسلیم اوست.
"اگر خدای تو رحمان و رحیم است و اگر تو واقعاً چنین خدایی را می‌پرستی،
پس تو هم باید رحمان و رحیم باشی. مشت،
نمونه‌ی خروار است و قطره می‌تواند از دریا خبر دهد.
"اگر تو مهربانی، پس معلوم است که خدایی هم که تو می‌پرستی مهربان است...
...اگر صفت خداوند تو، در تو نیست، پس به واقع "او " خداوند تو نیست
و تو خود را در اختیار جز "او" قرار داده‌ای و جز "او" را شنیده‌ای...

به نام "الله"ای است که عاشق است و معشوق است و خود،
حقیقت عشق است. عاشق، می‌فهمد که عاشق چه می‌گوید
و اگر انسان عاشق نباشد، معنای کلام خداوند پر محبت را درک نمی‌کند...