تبادل لینک هوشمند قرآن كريم، محكم و متشابه
از آنجا كه قرآن كريم مستقيماً از سوى خداوند آفريننده آدميانو خطاب به همه انسانها نازل شده است، لذا بايد متناسب با علوّمقامى كه دارد براى همه آنها قابل فهم و درك باشد، زيرا قرآن خطابىوالاست كه از سوى خداوند نازل شده است.
و از آنجا كه علم و ايمان مردم درجات و مراتب مختلفى دارد،لذا آيات قرآنى نيز بايد بر اساس درجات فهم انسانها باشد، و از همينجاست كه مشكل اساسى ظهور مىكند، زيرا درجات بالا براىدرجات پايينتر قابل فهم نخواهد بود.
در اين هنگام قرآن خود براى حلّ اين مشكل وارد عمل مىشودومردمى را كه سطح پايينترى دارند در حد خودشان متوقّفمىسازد و به آنها دستور مىدهد، فهم آياتى را كه براى آنان مبهموپيچيده است به كسانى واگذارند كه متناسب با درجاتشان استوآن را درك مىكنند و از آياتى كه در محدوده دركشان واقع شود الهامبگيرند وميزان پختگى فكرى آنها با اين آيات هماهنگى دارد.
قرآن كريم آياتى را كه قابل فهم است "محكم" و آياتى را كه ازسطح فهم خواننده بالاتر است "متشابه" مىخواند و به مردم دستورمىدهد كه از "محكم" پيروى و از "متشابه" كنارهگيرى كنند.
از همين جا در مىيابيم كه مردم در "محكم و متشابه" يكساننيستند "محكم" براى فردى واضح به نظر برسد -زيرا در سطح فهمودرك اوست- و براى فرد ديگرى "متشابه" خواهد بود زيرا از سطحفهم او بالاتر است. به همين سبب در تفسير متشابه در حديث آمدهاست كه: "آن چيزى است كه بر جاهل شبهه ايجاد كند." هنگامى كهفرد از فهم آيهاى عاجز است دو راه در پيش رو دارد:
1 - در آيه توقّف كند و دچار غرور نگردد و چنين بپندارد كهمىتواند آيه را درك كند و به رأى خود آن را تفسير كرده، و خودوديگران را گمراه كند.
2 - از فرد ديگرى كه مراتب علمى بالاترى دارد كمك بگيرد شايدكه بتواند معنا و مفهوم آيه را از او فراگيرد، و اگر در اين صورت همموفق نشد بايد علم آن را به اهلش واگذارد.
اين آيه، همين حقايق را يادآورى مىكند:
)هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرَمُتَشَابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِوَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ...).
"اوست كه اين كتاب را بر تو نازل كرد، بعضى از آيهها محكماتند اينآيهها امّالكتابند و بعضى آيهها متشابهاتند امّا آنها كه در دلشان ميل به باطلاست به سبب فتنهجويى و ميل به تأويل از متشابهات پيروى مىكنند..."
در حديثى از امام جعفر صادقعليه السلام روايت شده است كه فرموده:"قرآن هم محكم دارد و هم متشابه، محكم آن است كه بدان ايمانمىآوريم و عمل مىكنيم و در برابر آن سر تسليم فرود مىآوريم، ولىمتشابه آن است كه بدان ايمان مىآوريم ولى بدان عمل نمىكنيم."
و از آنجا كه علم و ايمان مردم درجات و مراتب مختلفى دارد،لذا آيات قرآنى نيز بايد بر اساس درجات فهم انسانها باشد، و از همينجاست كه مشكل اساسى ظهور مىكند، زيرا درجات بالا براىدرجات پايينتر قابل فهم نخواهد بود.
در اين هنگام قرآن خود براى حلّ اين مشكل وارد عمل مىشودومردمى را كه سطح پايينترى دارند در حد خودشان متوقّفمىسازد و به آنها دستور مىدهد، فهم آياتى را كه براى آنان مبهموپيچيده است به كسانى واگذارند كه متناسب با درجاتشان استوآن را درك مىكنند و از آياتى كه در محدوده دركشان واقع شود الهامبگيرند وميزان پختگى فكرى آنها با اين آيات هماهنگى دارد.
قرآن كريم آياتى را كه قابل فهم است "محكم" و آياتى را كه ازسطح فهم خواننده بالاتر است "متشابه" مىخواند و به مردم دستورمىدهد كه از "محكم" پيروى و از "متشابه" كنارهگيرى كنند.
از همين جا در مىيابيم كه مردم در "محكم و متشابه" يكساننيستند "محكم" براى فردى واضح به نظر برسد -زيرا در سطح فهمودرك اوست- و براى فرد ديگرى "متشابه" خواهد بود زيرا از سطحفهم او بالاتر است. به همين سبب در تفسير متشابه در حديث آمدهاست كه: "آن چيزى است كه بر جاهل شبهه ايجاد كند." هنگامى كهفرد از فهم آيهاى عاجز است دو راه در پيش رو دارد:
1 - در آيه توقّف كند و دچار غرور نگردد و چنين بپندارد كهمىتواند آيه را درك كند و به رأى خود آن را تفسير كرده، و خودوديگران را گمراه كند.
2 - از فرد ديگرى كه مراتب علمى بالاترى دارد كمك بگيرد شايدكه بتواند معنا و مفهوم آيه را از او فراگيرد، و اگر در اين صورت همموفق نشد بايد علم آن را به اهلش واگذارد.
اين آيه، همين حقايق را يادآورى مىكند:
)هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرَمُتَشَابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِوَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ...).
"اوست كه اين كتاب را بر تو نازل كرد، بعضى از آيهها محكماتند اينآيهها امّالكتابند و بعضى آيهها متشابهاتند امّا آنها كه در دلشان ميل به باطلاست به سبب فتنهجويى و ميل به تأويل از متشابهات پيروى مىكنند..."
در حديثى از امام جعفر صادقعليه السلام روايت شده است كه فرموده:"قرآن هم محكم دارد و هم متشابه، محكم آن است كه بدان ايمانمىآوريم و عمل مىكنيم و در برابر آن سر تسليم فرود مىآوريم، ولىمتشابه آن است كه بدان ايمان مىآوريم ولى بدان عمل نمىكنيم."
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: معارف قرآن
برچسب‌ها: معارف قرآن
تاريخ : جمعه 1 / 3 / 1399 | 4:0 | نویسنده : اکبر احمدی |