تفاوت های اعتقادی
۱٫اولین اختلاف بین شیعه و سنی در مسئله امامت است. شیعه معتقد است که امامت از اصول دین و مقام الهی است و امام باید از طرف خداوند بوسیله پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در این مقام منصوب گردد. از این رو شیعه معتقد است که امامان دوازده گانه به خواست خداوند براساس نصوص پیامبر و ائمه قبلی به امامت رسیدهاند.[۳] اما اهل سنت امامت را از فروع دین دانسته و انتخاب آن را به عهده مردم می دانند. قاضی ابوبکر باقلانی از بزرگان اشاعره دربارۀ امامت میگوید: «امامت فقط با نص یا انتخاب باید صورت پذیرد.» وی آنگاه وجود نص را به دلیل این که چنین نصی به دست ما نرسیده است، باطل دانسته و تنها راه تعیین امامت را، انتخاب مردم میداند.
صفات ذاتی خداوند
اهلسنت معتقد به عدم وحدت صفات با ذات خداوند هستند. ولی شیعه صفات ذاتی خداوند را عین ذاتش دانسته وتعدد صفات با ذات را مخالف توحید میداند.
عدل الهی
اهل سنت (غیر از معتزله) قائلند که تعابیر عدل و ظلم در خدا راه نداشته و هر آنچه خداوند انجام دهد، عین عدل است. این برداشت دربارۀ عدل الهی، در واقع به منزله انکار آن است. ولی شیعه معتقد است عقل انسان در برخی از موارد می تواند زشتی یا زیبایی امری را تشخیص دهد و کار زشت از خداوند صادر نمیشود.
عصمت انبیاء
هل سنت میگویدخطای پیامبران از روی سهو و فراموشی اشکال ندارد و پیش از نبوت، ارتکاب گناه کبیره نیز از آنها جایز است[۶] ولی نظر امامیه این است که پیامبران معصوم بوده و هیچ گونه گناهی، خواه بزرگ باشد یا کوچک؛ قبل از بعثت یا پس از آن، مرتکب نشده اند.
سایر اختلافات جزئی بین شیعه و سنی از همین اختلافات بنیادین ناشی می شود ولی در عین حال مشترکات شیعه و سنی به مراتب بیشتر از این ها است.
پی نوشت ها:
[۱] . ر.ک: مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، بخش عدل الهی، صدرا، ۶۸، ج ۱، ص۴۴٫
[۲] . جهت دستیابی به نقطه نظرات وهابیت و ردّ آن، رجوع شود سبحانی، جعفر، آئین وهابیت، انتشارات اسلامی.
[۳] . اصول کافی، انتشارات مسجد چهارده معصوم، ج ۲، کتاب الحجه، ص۴۰٫
[۴] . باقلانی، التمهید، ص ۱۶۷-۱۶۸، به نقل از تحقیقی در مسائل کلامی، السعد شیخ الاسلامی، امیرکبیر،۶۳، ص۱۴۴٫
[۵] . مظفر، اصول فقه، ج۱، ص ۲۱۶، و نیز شهید مطهری، عدل الهی، ص ۶ و نیز علامه حلی، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص ۳۰۵٫
[۶] . شرح عقاید نسفی، ص ۲۲۱٫ شرح العقائد النسفیه، سعد الدین تفتازانی، ج۱، انتشارات مکتبه الکلیات الأزهریه، ص۸۹
[۷] . ر.ک: شریف، سیدعلی، تنزیه الانبیاء، ص ۲، و نیز علامه حلی، انوارالملکوت، ص۱۹۶٫
نویسنده: حمیداله رفیعی
نظرات شما عزیزان: