آیات قرآن درباره یکتایی خداوند
اگر غیر از خدای یکتا، خدا یا خدایان دیگری نیز وجود داشت، باید هر یک از آنان در ادارهی امور جهان مستقل بوده و به خدای دیگر نیاز نداشته باشد. از طرفی، روشن است که اراده و تدبیر دو شخص هیچگاه در همهی امور یکی نخواهد بود...
۳. دلیل یکتایی خداوند
لَوْ كَانَ فِیهِمَآ ءَالِهَةٌ إِلَّا اللهُ لَفَسَدَتَا فَسُبْحَانَ اللهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا یصِفُونَ (۲۲)
اگر در آسمان و زمین معبودانی جز خدا بود، بیتردید هر دو تباه میشد؛ پس منزّه است خدای صاحب عرش از آن چه [به ناحق به او] نسبت میدهند. (انبیاء، ۲۲)
توضیح:
مضمون این آیه و آیه ۹۱ سورهی مؤمنون، به «برهان تمانع» اشاره دارند که از مهمترین دلایل برای یگانگی خداوند میباشد. تقریر سادهی این برهان بدین شرح است: ۱ـ اگر غیر از خدای یکتا، خدا یا خدایان دیگری نیز وجود داشت، باید هر یک از آنان در ادارهی امور جهان مستقل بوده و به خدای دیگر نیاز نداشته باشد. از طرفی، روشن است که اراده و تدبیر دو شخص هیچگاه در همهی امور یکی نخواهد بود؛ زیرا در این صورت، نیازی به ارادهی دیگری وجود نخواهد داشت. بنابراین، وجود خدایان متعدد، یا مستلزم تنازع و تضاد آنان در تدبیر جهان میگردد و یا به معنای عجز و ناتوانی یکی از خدایان است. این در حالی است که با ملاحظهی جهان هستی درمییابیم که همهی اجزای هستی از قوانین مشخص و ثابتی پیروی کرده و نظام حاکم بر عالم یکی است. (دقت کنید.)
حدیث:
امام صادق(ع): «دَلَّ صِحَّةُ الْاَمْرِ وَ التَّدْبِیرِ وَ ائْتِلافُ الْأمْرِ عَلى أَنَّ الْمُدَبِّرَ واحِدٌ؛ درستی اداره و تدبیر عالم و پیوستگی آن دلیل یگانگی مدبر آن است.» توحید صدوق، ص ۲۵۰
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
محمد حاج ابوالقاسم و سیدمهدی هاشمی
نظرات شما عزیزان: