در اولین روزهای سال 84، راز نام گذاری امسال به عنوان «سال همبستگی ملّی» و «مشارکت عمومی» برای بسیاری از ما روشن نبود و دلیل این انتخاب از سوی رهبری بزرگوار را نمی دانستیم. گرچه براساس اعتماد به مواضع حکیمانه و سابقه مثبت نام گذاری سالهای پیشین، بطور اجمال می دانستیم، در ورای نگاههای ابتدائی ما، دلایل منطقی در پشت صحنه این نامگذاریها وجود دارد.

سال امام خمینی رحمه الله ، سال امیرالمؤمنین علی علیه السلام ، سال عزّت و افتخار حسینی علیه السلام ، سال پاسخ گوئی و سال خدمت رسانی، هر کدام برای دشمنان خارجی و دوستان داخلی پیامهای روشن و سازنده ای داشت و سمت و سوی برنامه ریزی و اقدامات دولت و ملّت را روشن کرد.

با نزدیک تر شدن انتخابات ریاست جمهوری در سال جاری، و آشکار شدن تلاشهای دشمنان خارجی و عوامل داخلی آنان و برخی اقدامات فریب خوردگان سیاسی در جهت گسیختگی و ایجاد فاصله بین مردم و لایه های گوناگون و اقشار مختلف اجتماعی، راز و رمز این نام گذاری بیشتر روشن گردید و فلسفه تأکید و تصریح بر این دو مقوله «همبستگی ملّی» و «مشارکت عمومی» آشکار شد. امروز «وحدت ملّی» و همبستگی ملّی» در ایران اسلامی و دنیای اسلام بزرگترین مانع در برابر دشمنان آزمند و کینه توز خارجی است. دشمنان تمام تلاش خود را بر تفرقه افکنی و یأس آفرینی و عدم مشارکت مردم در سرنوشت خویش متمرکز ساخته اند و این دو شعار، خنثی کننده برنامه ریزیهای دشمنان خارجی و عوامل داخلی آنان است.

بهانه های جدایی

غارتگران بین المللی به گسیختگی رشته های الفت و برادری و همبستگی امید بسته اند و به جدایی و دوری فرزندان اسلام و قرآن و بی تفاوتی نسبت به سرنوشت یکدیگر می اندیشند.

جدایی تشیع و تسنّن،

جدایی حوزه و دانشگاه،

جدایی و بی اعتمادی دولت و ملت،

جدایی قومیتهای نژادی و زبانی،

جدایی مردم و نخبگان سیاسی،

جدایی کارفرما و کارگر،

جدایی زن و مرد به بهانه دفاع از حقوق زن،

جدایی نسلها (نسل نو و نسل کهن)،

و جدایی اضلاع سه گانه حکومت اسلامی (قوای مجریه و قانون گذاری و قضائی)، از آرمانها و دسیسه های دشمنان خارجی است.

تحریک قومیّتها، تطمیع و افزایش مطالبات گروههای اجتماعی، مرثیه سرائی برای مظلومیت زنان و جوانان و دلسوزی برای زبان ترکی و کردی و عربی، به انگیزه عدالت خواهی نیست؛ بلکه به منظور شکستن اتحاد اسلامی، انجام می شود.

ایجاد سوء ظن و بد دلی و بی اعتمادی در میان مسلمانان در داخل و خارج کشور، تلاش برای ایجاد فاصله بیشتر بین روحانیون و روحانیت، دور کردن اصول گرایان از یکدیگر و... حتی تلاش برای رویارو قرار دادن مراجع و زعمای بزرگ حوزه های علوم اسلامی، بخشی از توطئه های دشمنان اسلام و انقلاب اسلامی است.

در شرائطی که اروپائیان به پول واحد، پارلمان واحد، ارتش واحد، بازار مشترک، لغو روادید، و برداشتن مرزها بین خویشتن و اتحاد و همبستگی هرچه بیشتر می اندیشند و بسیاری از راهکارهای همبستگی و ساختارهای مورد نیاز را پدید آورده اند و به دفاع مشترک، حقوق مشترک، و اتحاد منافع و مصالح هر روز نزدیک تر می شوند، ایجاد فاصله و اختلاف و خصومت و دشمنی و احیای کینه های تاریخی، تحریک نژادها و مذاهب و گروههای اجتماعی و تکیه بر ملی گرائی و پاشیدن بذر بدبینی و دشمنی، نشان اوج حماقت و یا عمق خیانت منادیان دفاع از مذاهب و اقلیتهای نژادی و زبانی و احیانا قشر مظلوم زن و جوان است.

در روزگاری که اندیشمندان امت اسلامی به تقریت عقیدتی، سیاسی، اخلاقی، اقتصادی و فرهنگی می اندیشند و سخن از اتحاد جماهیر اسلامی بر زبان می آورند و ضرورت بازار مشترک اسلامی و پول واحد دنیای اسلام و مجمع فقهی مشترک مسلمانان و هماهنگی مساجد و دنیای اسلام را یادآور می شوند، تلاش برای دوری مسلمانان از یکدیگر و نزدیکی به دنیای کفر و شرک و صهیونیزم جهانی، اوج غفلت و خواب آلودگی و یا شدت وابستگی و مزدوری محرّکانِ حسّ خودخواهی و تجزیه طلبی و ملّی گرائی و هر گونه اختلاف افکنی را بر ملا می سازد.

برادری مسلمانان، فرمان وحی است و حکم عقل و ضرورت زندگی، و عزّت و استقلال و آزادی مسلمانان، در گرو برادری و تحکیم روابط دنیای اسلام است.

عوامل همبستگی

برای تحقق همبستگی در هر جامعه، شرائط و عواملی باید فراهم شود که مهم ترین آن عبارت است از:

1. جهان بینی مشترک؛

2. نظام سیاسی مشترک؛

3. حقوق و وظایف همسان و مشابه.

در جامعه اسلامی «ایمان»، «امامت» و «عدالت»، شرط تحقق همبستگی و پیش نیاز اخوّت و برادری است. ایمان زیر بنای پیدایش واحدهای اولیّه اتحاد، و تربیت افراد مؤمن است. ولایت و امامت شرط تحقق و شکل گیری نظام اسلامی و حکومت الهی است. «عدالت اجتماعی» پشتوانه تداوم همبستگی محسوب می شود. کاخ بلند و استوار همبستگی و اتحاد و برادری، بر سه پایه «توحید» و «ولایت» و «عدالت» استوار است.

بی دینی و بی ایمانی، مهم ترین عامل گسیختگی اجتماعی، و از هم پاشیدگی جامعه است. نبود «ولایت الهی» عامل سلطه شیاطین پیدا و پنهان و حکومتهای تفرقه افکن است و بی توجهی به عدالت و حقوق ضعیفان و محرومان، عامل مهم بریدگی، گسیختگی و فروپاشی کاخ همبستگی است، که بدون عدالت اجتماعی، وحدت جهان بینی مشکلی را حل نخواهد کرد.

بی جهت نیست که استکبار جهانی، تضعیف ایمان، تضعیف ولایت فقیه، و تضعیف عدالت را در صدر همه اهداف و سیاستها، و برنامه ها و قوانین و اقدامات خویش قرار داده است.

شبهه پراکنی در قلمرو عقیدتی، تضعیف جایگاه و اقتدار ولی فقیه در میدان اندیشه و عمل، و کارشکنی در اجرای عدالت، از مهم ترین اقدامات دشمنان نظام اسلامی است.

راهکارهای تقویت همبستگی

روشها و راهکارهای زیر می تواند روح برادری و همبستگی را در جامعه اسلامی مصونیت بخشد و تقویت کند.

1. گسترش فرهنگ توحیدی؛

2. آموزش و تعمیق جهان بینی اسلامی؛

3. مقابله با فرهنگ بیگانه و اندیشه های وارداتی؛

4. تقویت مساجد و گسترش فرهنگ نماز و خداباوری؛

5. اهتمام به نماز جمعه و جماعت و عبادات دسته جمعی؛

6. ایجاد و حفظ رابطه با اولیای الهی و نمایندگان امام عصر در روزگار غیبت؛

7. گسترش جلسات قرآن، دعا و عترت شناسی؛

8. مشاوره و گسترش همفکری در امور زندگی؛

9. تقویت ارتباطات و هماهنگی فکری ـ رفتاری بین مسلمانان و آمد و شد افراد جوامع اسلامی و گردشگری مسلمانان در جوامع اسلامی؛

10. مقابله با تبلیغ کفر و شرک و شبهه پراکنی؛

11. حضور در صحنه های دفاع از اسلام و مسلمانی؛

12. مقابله با سلطه کفار و منافقان بر ساختارهای حکومتی؛

13. مقابله با قوانین نامشروع و ناهماهنگ با عدالت اجتماعی؛

14. شناخت دشمنان اسلام و مسلمانی و دسیسه های تفرقه افکنانه آنان؛

15. پرداخت زکات و حقوق محرومان و رسیدگی به نیازمندان؛

16. مبارزه با منکرات اجتماعی و دفاع و حمایت از معروفها؛

17. صله ارحام، عیادت، تبریک و تسلیت و همدردی با دیگر مسلمانان در شادیها و غمها؛

18. مبارزه با تحریف و خرافات راه یافته به اندیشه ها و قوانین اسلامی؛

19. مبارزه با اسراف و تبذیر و تخریب و معطّل گذاشتن امکانات عمومی مسلمانان.

بدون تردید، هر برنامه و سیاست و اقدامی که ایمان الهی را تقویت کند، اخلاق اسلامی را گسترش بخشد، به تحقق عدالت اجتماعی کمک کند و به تقویت حکومت اسلامی و الهی بیانجامد، گامی در جهت تقویت همبستگی ملّی است. و هر کاری که توحید در اندیشه، امامت در جامعه و عدالت در رفتار دولت و ملت را با مشکل مواجه سازد، دشمن همبستگی ملّی است؛ گرچه به بهانه فرهنگی و ورزش و هنر و گردشگری و سیاست و مصلحت گرایی و محیط زیست و میراث فرهنگی انجام شود.

حفظ و تقویت همبستگی ملّی بلکه همبستگی دنیای اسلام، یک وظیفه عقلی و شرعی و برخاسته از متن معارف قرآن و سیره و سخن نبوی است. در سوره آل عمران آیه 103 می خوانیم: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ جَمِـیعاً وَلا تَفَرَّقُوا وَاذکُرُوا نِعْمَةَ اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذ کُنْتُمْ أَعْداءً فَأَلـَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْواناً وَکُنْتُمْ عَلی شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْها کَذ لِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ آیاتِهِ لَعَلَّـکُمْ تَهْتَدُونَ»؛ «همه به ریسمان الهی (قرآن و عترت) چنگ زنید و پراکنده نشوید. نعمت خدا را به یاد آورید، هنگامی که با یکدیگر دشمن بودید و خداوند دلهای شما را الفت بخشید، و بر لب پرتگاهی از آتش بودید و او شما را از آن نجات داد. این چنین خداوند آیات خویش را برای شما روشن می سازد، باشد که هدایت شوید.»

ایمان به خدا و ارزشهای قرآنی و جهان بینی مشترک، قوانین مشترک و آرمانهای واحد و معبد و معبود واحد و محبت رسول گرامی اسلام و اهل بیت آن بزرگوار، بزرگترین سرمایه معنوی امت اسلامی برای همبستگی جهانی دنیای اسلام است.

همبستگی جهانی در سایه قراردادهای ظالمانه و تحمیلی، و صرف بودجه محرومان برای برگزاری بسیاری از مسابقات ورزشی به دست نمی آید. روابط اجتماعی در میان افراد کشورها و گروهها سه شکل بیشتر ندارد: «اتحاد»، «اعتماد» و «خصومت».

اتحاد گروهها و ملّتها تنها در پرتو ایثار و محبت دو سویه شکل می گیرد که بدون جهان بینی الهی مقدور نیست.

اعتماد افراد و گروهها و دولتها در سایه عدالت و انصاف افراد و دولتها پدید می آید و پذیرش قانون واحد، پیش نیاز اوّل آن است.

خصومت و اختلافات اجتماعی ریشه در اختلافات فکری و حقوقی دارد و تنها در سایه فرهنگ اسلامی و نظام حقوقی اسلام، خصومتها به برادری و دوستی و محبّت و همفکری و همکاری تبدیل خواهد شد.

«اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَةٌ فَاَصْلِحُوا بَیْنَ اَخْوَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللّه َ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ»؛⁽¹⁾ «تنها مؤمنان با هم برادرند، پس میان برادران خویش آشتی برقرار کنید و پارسایی ورزید، باشد که مورد رحمت الهی قرار گیرید.»

1. حجرات/ 10.