آیا می‌‌دانید پس از مرگ به چه چیزهایی نیاز دارید؟

آیا می‌‌دانید برای رهایی از آن تونل وحشت(البته برای برخی)، به چه ابزار امنی احتیاج دارید؟

آیا برای تنهایی و تاریکی و وحشت قبر، تا قیامت، فکر کرده‌‌اید؟

اگر این افکار در ذهن شما هم هست، این مطلب را بخوانید...

 عالم قبر؛ آخرین منزل دنیا و اولین منزل آخرت است، که هرگز از آن به سمت دنیا بازگشتی نیست.

با آغاز مرگ و ورود به قبر، کار دین داری و تکالیف الهی وگناه و اعمال انسان به پایان می‌‌رسد.

شک و تردیدها برطرف می‌‌شود و ایمان به حقایق آخرت کامل می‌‌شود.

اما این ایمان(پس از ورود به قبر) دیگر هیچ سودی نخواهد داشت. ایمان زمانی ارزشمند است که ایمان به غیب باشد. یعنی در این دنیا، با مطالعه و تحقیق، انسان بتواند خدا و دین و اهلبیت و قیامت و ... را بفهمد و ایمان بیاورد.

وقتی همه چیز آشکار شد و انسان بدون اختیار، تسلیم قدرت الهی شد، ایمان دیگر ارزشی ندارد.

چنانچه از پیامبر(ص) و حضرت علی(ع) نقل شده که می‌‌فرمایند: «النَّاسُ نِیَامٌ فَإِذَا مَاتُوا انْتَبَهُوا»؛ مردم خوابند، هنگامی که مردند بیدار می‌‌شوند.(1)

پس از مرگ و قرار گرفتن در قبر، دیگر فرصت از دست رفته، مگر اینکه آن شخص، باقیات صالحاتی (همانند وقف، خدمات عمومی، رسیدگی به ایتام، فرزندان صالح، نوشتن کتابهای مفید و ...) در این دنیا بجا گذاشته باشد، یا اینکه بازماندگان چیزی برایش بفرستند.

پس از مرگ گناهی از گناهان انسان نیز کم نمی‌‌شود، مگر آنکه اثر اعمال صالح خودش در دنیا هنوز باقی باشد و بتواند کفاره گناهی را تحمل کند یا آنکه کسی برایش استغفار و طلب بخشش نماید.

بنابراین عالم قبر همواره با عذاب حسرت، عجین است.

حسرت باور نکردن و ایمان نیاوردن. حسرت فرصت‌‌های از دست رفته، حسرت اعمال به ریا آلوده شده.

لذا اسلام عزیز و پیامبر گرانقدر اسلام(ص)، که بر نجات انسانها از گمراهی و نجات آنها از عذاب قبر و قیامت حریص هستند، راهکارهایی را ارائه فرموده‌‌اند. یکی از این راهکارها، همین کلام گهربار پیامبرخدا(ص) است.

پیامبر اسلام(صلّی الله علیه و آله) می‌‌فرمایند:

اَلْقَبْرُ یُنادِی کُلُّ یَوْمٍ بِخَمْسَ کَلَماتٌ(2)

قبر در هر روز پنج کلمه را فریاد میزند:

۱. «اَنا بَیْتُ الْوَحْدَه فَاحْمِلوا اِلیَّ اَنیساً»؛

من خانه‌‌ی تنهایی‌‌ام، پس با خودت انیس و مونسی همراه بیاورید.

(طبق منابع اسلامی؛ بهترین انیس برای تنهایی قبر؛ تلاوت قرآن است).

۲. «اَنا بَیْتُ الْظُّلْمَة فَاحْمِلوا اِلیَّ سِراجاً»؛

من خانه‌‌ی تاریکی هستم، پس با خودتان چراغی همراه بیاورید.

(طبق منابع اسلامی؛ بهترین چراغ برای تاریکی قبر، نافله شب و صلوات بر پیامبر(ص) است).

۳. «اَنا بَیْتُ التُرابْ فَاحْمِلوا اِلیَّ فِراشاً»؛

من خانه‌‌ی خاکی هستم، پس با خودتان فرشی همراه بیاورید.

(طبق منابع اسلامی؛ بهترین فرش برای قبر، عمل صالح است).

۴. «اَنا بَیْتُ الْحَیّات فَاحْمِلوا اِلیَّ تَرْیاقاً»؛

من خانه‌‌ی گزندگان هستم، پس با خودتان پادزهری همراه بیاورید.

(طبق منابع اسلامی؛ بهترین پادزهر؛ شهادت به لاإله إلا الله و محمد رسول الله و علی ولیّ الله است).

۵. «اَنا بَیْتُ الْفَقْرْ فَاحْمِلوا اِلیَّ کَنْزاً»؛

من خانه‌‌ی فقر هستم، پس با خودتان گنجی همراه بیاورید.

(طبق منابع اسلامی؛ بهترین گنج برای قبر؛ صدقه و محبت اهلبیت(ع) است).

************

پیامبر(ص) با ترسیم ویژگی‌‌هایی سعی در ذهنیت سازی فضای کلی دنیای پس از مرگ برای بشر را داشته‌‌اند.

توصیفات به این خاطراست که انسان به راحتی بتواند یک فضای کلی بعد از مرگ را درک کند و إلا مگر همه کسانی که می‌‌میرند، داخل قبر گذاشته می‌‌شوند تا این فضای پرسش یا پاسخ به این ترتیب صورت پذیرد؟

بسیاری از انسانها توسط حیوانات خورده می‌‌شوند، بسیاری در دریا غرق می‌‌شوند، بسیاری در جنگها قطعه قطعه می‌‌شوند، بسیاری از انسانها در بیابان می‌‌میرند و بسیاری از انسانها در کوهها سرگردان می‌‌شوند و می‌‌میرند و طعمه پرندگان و حیوانات میشوند.

پس بازخواست کردن از این همه انسان که قبری ندارند چگونه است؟ اینان که قبری ندارند که بگوییم داخل قبر این همه اتفاق می‌‌افتد.

فشار قبر؛ تنها تمثیلی از واقعیت است و انسان زمانی که جان می‌‌دهد بلافاصله روحش مورد بازپرسی قرار می‌‌گیرد و به برزخ انتقال می‌‌یابد.

بعضی مواقع برای درک درست یک مطلب، به ناچار باید مثالهایی زده شود که با فضای درک انسان سازگار باشد.

بنابراین ائمه(ع) یا پیامبر(ص) هم  به این مطلب کاملا واقف بودند که اینگونه در مورد وقایع پس از مرگ صحبت کرده‌‌اند.

حتی خداوند متعال در توصیف بهشت و جهنم با استفاده از ویژگیهای دنیایی، آنها را ترسیم می‌‌کند و از آنها خبر می‌‌دهد.

این مطلب را با این سفارش زیبا از امام حسن مجتبی(علیه السلام) در لحظات پایان عمر مبارکش به یکی از اصحابش پایان می‌‌دهیم:

«اعْمَلْ لِدُنْیَاکَ‏ کَأَنَّکَ تَعِیشُ أَبَداً وَ اعْمَلْ لِآخِرَتِکَ کَأَنَّکَ تَمُوتُ غَداً»؛(3)

برای دنیایت چنان کار کن که گویی تا قیامت زنده‌‌ای و در همان حال چنان برای آخرتت کار کن، که گویی فردا خواهی مرد.

جالب است که بدانید پیامبر خدا(ص) در حدیث دیگری می‌‌فرمایند:

«ألا و إنّ القبر ینادی بخمس کلمات فیقول: یابن آدم! تمشی على ظهری و مصیرک فی بطنی! تفرح على ظهری ثمّ تحزن فی بطنی! تذنب على ظهری و تعذّب فی بطنی! تضحک على ظهری و تبکی فی بطنی! تأکل الحرام على ظهری ثمّ تأکلک الدیدان فی بطنی»(4)؛

آگاه باشید که صدای قبر به پنج مطلب بلند است:

1) ای انسان! بر روی من راه می‌‌روی، ولی نهایتا جای تو در شکم من است.

2) بر روی من شادی می‌کنی، اما در داخل من محزون و غمگین خواهی شد.

3) بر روی من گناه می‌‌کنی، اما در داخل من عذاب خواهی شد.

4) بر روی من می‌‌خندی، اما در داخل من گریه خواهی کرد.

5) بر روی من حرام می‌‌خوری، اما داخل من کرمها تو را خواهند خورد.

خدایا تو را به عزّت و جلالت قسم می‌‌دهیم؛

مرگ و مردن ما را آسان قرار بده

قبل از مرگ از گناهان ما درگذر

در قبر و قیامت، ما را مشمول رحمت واسعه خویش و عنایت اهلبیت(علیهم‌‌السلام) قرار بده.

=================

پی‌‌نوشتها:

1) خصائص الأئمة(ع) : 112 - مجموعة ورام ‏1: 150.

2) تحریر المواعظ العددیة: ۳۹۰.

3) بحار الأنوار ‏44: 139.

4) تحریر المواعظ العددیة: ۳۹۰.