ازدواج موقّت چیست؟

بعضی از ناآگاهان چنان ترسیم زشتی از ازدواج موقّت کرده و می کنند که آن را چیزی مرادف «رسمیّت بخشیدن به فحشا و اباحیگری و آزادی جنسی» می شمرند!!

اگر این گروه همه از عوام بودند مشکلی نبود، ولی متأسّفانه بعضی از کسانی که در سِلک علمای دینی برادران اهل سنّت هستند نیز، چنین نسبت هایی روا می دارند، به یقین تعصّب های شدید مذهبی به آنها اجازۀ مطالعه کتب طرفداران ازدواج موقّت را نداده است و شاید بعضی حتّی یک خط از کتب شیعه را در این زمینه مطالعه نکرده اند و این بسیار مایۀ تأسّف است.
ناچار در این مختصر شرایط ازدواج موقّت و تفاوت آن را با ازدواج دائم به روشنی بیان می کنیم، تا بر همگان اتمام حجّت الهی شود:
ازدواج موقّت در غالب شرایط و احکام همچون ازدواج دائم است:
1. زن و شوهر باید با کمال رضایت و اختیار، بدون اجبار یکدیگر را به همسری انتخاب کنند.
2. صیغۀ عقد با لفظ «نکاح» و «ازدواج» یا لفظ «متعه» باید جاری شود و الفاظ دیگر کارساز نیست.
3. اگر زوجه باکره است اجازۀ ولی لازم است و در غیر باکره لازم نیست.
4. مدّت عقد و مهریّه باید دقیقاً تعیین شود و اگر ذکر مدّت فراموش شود، به فتوای بسیاری از فقها تبدیل به عقد دائم خواهد شد (و این خود دلیل بر آن است که ماهیّت هر دو نوع از نکاح یکی است و تنها فرق در ذکر مدّت و عدم ذکر آن است)،(دقّت فرمایید).
5. پایان مدّت به منزلۀ طلاق است و بلافاصله زن باید عدّه نگه دارد،(هر گاه آمیزش صورت گرفته باشد).
6. عدّۀ عقد دائم سه بار عادت ماهیانه دیدن است که با دیدن مرحلۀ سوّم عدّه تمام می شود، ولی عدّۀ عقد موقّت دوبار بیشتر نیست.
7. فرزندان متولّد شده از عقد موقّت فرزندانی مشروع هستند و تمام احکام فرزند متولّد از عقد دائم را- بدون استثنا- دارند و از پدر و مادر و برادران و سایر بستگان ارث می برند، و هیچ تفاوتی در سایر حقوق میان این دو گروه از فرزندان نیست.
فرزندان عقد موقّت، باید تحت تکفّل پدر و مادر باشند و نفقه و تمام هزینه های آنها- همانند فرزندان عقد دائم- باید پرداخته شود.
شاید بعضی از شنیدن این سخنان در شگفتی فرو روند، آنها حق دارند، زیرا ذهنیّت نادرست و کاملاً عوامانه ای دربارۀ عقد موقّت دارند و شاید آن را یک ازدواج قاچاق و نیم بند و خارج از محدودۀ قوانین و در یک کلمه شبیه زنا می پندارند در حالی که ابداً چنین نیست.
آری تفاوت هایی در میان این دو نوع عقد در مورد دو همسر (زوج و زوجه) وجود دارد. اصولاً تعهّدات آنها در برابر یکدیگر بسیار کمتر از عقد دائم است، زیرا منظور از ازدواج موقّت سهولت امر و نبودن مقرّرات دست و پا گیر بوده، از جمله:
1. زن در عقد موقّت نفقه و ارث ندارد، ولی جمعی از فقها گفته اند این در صورتی است که شرط نفقه و ارث نکنند و اگر شرط کنند باید بر طبق آن عمل شود.
2. زن در عقد موقّت آزاد است که کاری در خارج خانه برای خود انتخاب کند و اجازۀ همسر برای او شرط نیست مادام که مزاحم حقّ شوهر نباشد، ولی در عقد دائم بدون توافق این امر جایز نیست.
3. بر مرد لازم نیست شب ها نزد همسر موقّت خود باشد.
با دقّت در شرح احکامی که در بالا گفته شد، پاسخ بسیاری از پرسش ها و داوری های ظالمانه و شبهات و افتراها داده خواهد شد، و ذهنیّت های کاذب و نادرست، در مورد این حکم مقدّس و حکیمانۀ اسلامی مرتفع می شود، این حقیقت نیز آشکار است که ازدواج موقّت هیچ نسبتی با زنا و اعمال منافی عفّت ندارد و آنها که این دو را با هم مقایسه می کنند، به یقین افرادی ناآگاهند که هیچ اطّلاعی از ماهیّت نکاح موقّت و شرایط آن ندارند.